Gazali

Gazali Kimdir?

Nizamiye Medreseleri’nin Profösörü…

Asıl ismi Hüccetü’l-İslâm Ebû Hâmid Muhammed bin Muhammed bin Muhammed bin Ahmed el-Gazzâlî et-Tûsî’dir. Gazali , Büyük Selçuklular döneminde yaşamıştır. Horasan | Tûs (Meşhed) ‘ da  1058 yılında doğmuştur. Edebiyat, mantık, kelam, İslam şeriatı, tasavvuf ve fıkıh konularıyla ilgili eserler ortaya koymuştur.

İlk dinî bilgileri hocası Razikani’den aldı. Daha sonra Gürcan Şehrine gitti. Gürcan şehri o sıralarda tanınmış bir ilim merkeziydi. Burada imam Ebu Nasır İsmaili’den dersler aldı. Daha sonra ilmini ilerletmek için Nişabur’a gitti. Zamanın büyük alimlerinden Cüveyni’den mantık, felsefe, edebiyat ve dini dersler aldı. Hocası Cüveynî’nin vefat etmesinden sonra Nizamü’l-Mülk‘ün meclislerinde bulundu. Kısa zamanda tanınmış âlimler arasında yer aldı. 34 yaşındaki Gazali, Nizamiye Medresesi’nde dört yıl müderrislik (profesörlük) yaptı.

Bir çok öğrenci yetiştiren Gazâli , daha sonra tasavvufa yönelmek için görevinden ayrıldı. Evinin yanında bir zaviye ile medrese yaptırdı ve orada ders vermeye devam etti. Selçuklu Sultanı Sencer’in veziri Fahr’ül Mülk’ün ricasıyla Gazali yeniden Bağdat’a dönmüştür. Onun oradaki yerini dolduracak kimsenin olmadığını bildirmiştir. Ancak burada ki görevi de uzun sürmedi. Fahr’ül Mülk’ün Bâtıni’ler tarafından şehit edilmesinden sonra müderrisliği bıraktı. Memleketi olan Tûs’a geri döndü.

Bâtıniler’in sapkınlığını ortaya çıkardı…

Gazali’nin yaşadığı devirde, İslâm dışı bir akım olan Bâtıniler, Ehli sünnet için büyük tehlike teşkil ediyordu. Gazali onların sapkın görüşlerini ortaya çıkarıp, Selçuklu Devleti’ne büyük hizmetler yaptı.

Yunan filozofların peşinden giderek onları örnek almak yerine bu filozofların düşüncelerindeki eksiklikleri ortaya çıkarmış ve bunları da Tehafütü l Felasife adlı eserinde ortaya koymuştur. Ayrıca, Ehl-i Sünnet mezhebinin gelişmesine büyük katkıları oldu.

İmamı Gazali’nin Eserleri :

Ünlü tasavvuf şairi İmamı Gazali 1111 yılında vefat etmiştir. Hayatı boyunca Gazali’nin 457 tane eser yazdı ve bu eserlerin 75’i günümüzde bilinmektedir. Eserlerinden bazıları şunlardır;

• İhya-u Ulumi’d-din,
• El Mustafa,
• Faysal ül-tefrika beyne’l –İslam ve’z-zendeka,
• Tehafütü’l Felasife,
• El Veciz,
• El İktisad fi’l İtikad,
• El Kıstasü’l Müstakim ve Fedâih-ul-Bâtınîyye,
• Bidayetü’l Hidaye,
• Makaasidü’l Felasife,
• Miyarül İlim,
• Mihekkun Nazar,
• Minhac ül-abidin,
• İlcam ül-avam an İlm-i Kelam,
• Mişkatü’l Envar,
• Eyyühe’l Veled,
• Tefsir u Yakuti’t Te’vil,
• Cevahir’ül Kur’an,
• El Vasit,
• Maksaadü’l–Esna fi Şerhi’l-Esmaü’l Hüsna,
• Mizanü’l Amel,
• El Mustazhiri,
• El münkız mine’d Dalal,
• Kimya-i Saadet,
• Kitab ül-erbain,
• Mükâşefetü’l-Kulûb,
• Nasihatü’l Müluk,
• Ed-Dürc,
• Mafsalü’l Hilaf,
• Er-Redd ül-cemil Ala Sarih,
• Makaasıd Maznun’ü Bih la Gayri Ehlih adlı eserlerlerdir.

Bedenine değil kendine değer ver, ve gönlünü olgunlaştır ! Çünkü kişi; bedeni kadar değil, ruhu kadar insandır.

İmam Gazali