II. İnönü Muharebesi (23 Mart-1 Nisan 1921)

Bu yazımızda Kurtuluş Savaşı’mızın Batı Cephesi’nde meydana gelen bir diğer savaş olan II. İnönü Muharebesi konusunu inceleyeceğiz.

Bir önceki konumuz olan I. İnönü Muharebesi‘nden hatırlanacağı üzere kazanılan zafer üzerine yapılan Londra Konferansı’nda alınan kararlar TBMM tarafından kabul edilmemişti. Bunun üzerine İngiltere, Yunanistan’dan ikinci bir saldırı için hazırlık yapmasını istedi. Yunanlılar’ın amacı ise yine aynıydı. Eskişehir ve Kütahya’yı ele geçirip demiryolu ulaşımına sahip olarak Ankara’ya geçmek ve TBMM’ye Sevr’i kabul ettirmek.

II. İnönü Muharebesi’nin Nedenleri :

II. İnönü Muharebesi de I. İnönü Muharebesi’nin yapılması ile aynı nedenleri taşıyor fakat yine de bir kez daha sıralayalım:

• Yunanlılar’ın İngilizler’in desteğini kaybetmek istememesi,
• Londra Konferansı’ndan bir sonuç çıkmaması,
• I. İnönü Muharebesi’nin intikamının alınmak istenmesi,
• Yunanlılar’ın Eskişehir ve Kütahya’yı alarak demiryolu ulaşımını ele geçirmek ve bu sayede Ankara’ya gelerek Sevr Antlaşması’nı zorla TBMM’ye kabul ettirmek istemesi.

TBMM’nin Koçgiri Ayaklanması ve Pontus çeteleriyle uğraşmasını fırsat bilen Yunan kuvvetleri, kuzeyden Eskişehir, güneyden Afyon üzerinden ilerleyerek İnönü önlerine geldiler.

Türk kuvvetleri be muharebede asker ve silah gücü olarak Yunanlar’a yaklaşmışsa da yine bu konuda Yunanlar’ın üstülüğü sağlamıştı. Yunan kuvvetleri; 41.550 er, 720 makineli tüfek ve 220 topa sahipti. Buna karşılık Türk kuvvetleri ise 34.175 er, 235 makineli tüfek ve 104 topa sahipti.

II. İnönü Muharebesi ile İsmet Paşa komutasındaki Türk ordusu bir kez daha Yunanlılar’ı durdurmayı başardı ve ikinci kez zafer elde etmiş oldu. Bu yenilgi sonrası Yunan kuvvetleri 31 Mart’ı 1 Nisan’a bağlayan gece ve sabahında çekilmeye başladılar.

II. İnönü Muharebesi’nin Sonuçları :

• Halkın TBMM’ye ve Türk ordusuna olan güveni daha da arttı.
• İtilaf Devletleri’nin Yunanistan’a güveni iyice azaldı.
• İtilaf Devletleri arasındaki görüş ayrılıkları arttı.
• Fransa, TBMM’ye ateşkes teklif etti.
• Fransa, Zonguldak’ı boşalttı.
• İtalyanlar Anadolu’da işgal ettikleri bazı yerleri boşaltmaya başladı.
• Batı Cephesi’nin kuzey ve güneyindeki birlikler birleştirilerek İsmet Paşa’nın komutasına verildi (Daha önce Refet Paşa da Batı Cephesi’nin güney kanadındaki birliklere komuta ediyordu.).
• İngiltere, Malta’da ki 40 Türk’ü serbest bıraktı.

“Saat 18.30’da Metris Tepe’den gördüğüm durum: Gündüzbey kuzeyinde sabahtan beri dayanan ve artçı olması muhtemel olan bir düşman müfrezesi, düzensiz olarak çekiliyor. Yakından takip ediliyor. Hamidiye yönünde karşılaşma ve faaliyet yok. Bozöyük yanıyor. Düşman, binlerce ölüsüyle doldurduğu savaş meydanını silahlarımıza terk etmiştir. TBMM Başkanı Mustafa Kemal de İsmet Paşa’ya çektiği cevabî kutlama telgrafında: “…siz orada yalnız düşmanı değil milletin kötü giden talihini de yendiniz.” demiştir.

Gençler İçin Fotoğraflara Nutuk, s. 394. (Kısaltılmıştır.)

Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.