Bu yazımızda İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesi konusunu ele alacağız. İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesi konusunu önce Avrupa’da savaşın sona ermesi, daha sonra ise Pasifik’te savaşın sona ermesi olarak ayrı ayrı inceleyeceğiz.
II. Dünya Savaşı kronolojik olarak önce Afrika’da, ardından Almanya’nın düşüşüyle Avrupa’da, son olarak ise Japonya’nın teslim olması sonucunda Asya’da sona erdi.
Savaşın son döneminde toplanan Müttefik Devletler tarafından düzenlenen Yalta, San Francisco ve Potsdam Konferansları (1945) barış için atılan en önemli adımlar oldu. Bu konferanslar savaş sonrası dünyayı şekillendirdi.
Şimdi İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesi konusuna Avrupa’da savaşın sona ermesi ile giriş yapalım.
Avrupa’da Savaşın Sona Ermesi:
14-24 Ocak 1943 tarihleri arasında toplanan Kazablanka Konferansı‘nda ABD Başkanı Roosevelt ve İngiltere Başbakanı Churchill aldıkları kararla Mihver Devletlerin kayıtsız şartsız teslim alınması için harekete geçtiler.
Müttefik Devletler İtalya’yı Kuzey Afrika’dan attıktan sonra Avrupa’ya yöneldi. Saldırı için ise en uygun yer yine İtalya oldu. Müttefikler burada büyük bir başarı sağlayamasa da Mihver Devletlerin Avrupa’daki yenilmezliği sona ermiş oldu. Müttefiklerin asıl başarısı Haziran 1944’te Roma’ya girip 1945 başlarında ise Kuzey İtalya’yı ele geçirmesiyle sağlandı.
Normandiya Çıkarması:
Almanlar karşısında Avrupa’da yalnız kalan ve savaşın yükü altında ezilen SSCB, Müttefiklerden yeni bir cephe açmasını talep etmişti. Müttefikler de Almanlar’a karşı kesin bir zafer elde etmenin yeni bir cephe açmakla mümkün olduğunu düşünüyorlardı.
Hava ve deniz kuvvetlerinin de kullanılabileceği Müttefik ordularının lojistik ikmaline en uygun yer olması ve Paris’e en kısa ve en güvenli şekilde ulaşılabilecek bölge olması bakımından kara çıkarması yapmaya en uygun yer ise Fransa’nın kuzey ucunda yer alan Normandiya’ydı.
İngiliz ve ABD birlikleri 6 Haziran 1944 tarihinde Fransa’ya Normandiya kıyılarından girmeye başladılar. Almanlar ise bu çıkarmayı hiç tahmin etmiyordu. Müttefikler bu büyük çıkarma sonucu kayıplar verse de buna rağmen başarılı oldu. Daha sonra Fransa’nın güneyinden gelen birlikler birleşerek 26 Ağustos’ta Paris’e ulaştı.
Normandiya, Müttefik ordularının Alman ordularına büyük bir darbe vurduğu cephe oldu. Kısa sürede Fransa ve tüm Avrupa, Alman işgalinden kurtarıldı ve Almanya teslim olmak zorunda bırakıldı.
Yalta Konferansı (4-11 Şubat 1945) :
Yalta Konferansı; II. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru gelecekteki barışın esaslarını saptamak, savaş sonunda aralarındaki iş birliğini geliştirmek ve dünyanın geleceğini planlamak amacıyla Roosevelt (ABD), Churchill (İngiltere) ve Stalin (SSCB) arasında toplandı.
Churchill, savaş sonunda Balkanlar’daki etkisinin bitmesinden ve ABD’nin Avrupa’dan çekilmesiyle de güçlü bir SSCB ile tek başına kalmaktan çekiniyordu. Bu nedenle, Fransa’nın da Almanya ve Avusturya’nın işgaline katılmasını sağladı.
SSCB, konferansta Almanya’dan tazminat almayı garantilediği gibi Japonya’ya karşı savaşa girme şartı ile de Birleşmiş Milletler’de üç sandalye aldı.
Konferansta alınan kararlar şunlardır:
- Almanya için dört ayrı müttefik işgal bölgesi oluşturulması,
- Almanya’nın askerî ve endüstriyel kapasitesinin yok edilmesi,
- Savaş suçlularının yargılanması,
- Polonya’da özgür bir seçim yapılması,
- Boğazlar konusunda Sovyet Rusya lehine değişikliklerin yapılması,
- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyine üye olanların veto hakkının kabul edilmesi,
- 1 Mart 1945’e kadar Mihver’e savaş ilan edenlerin Birleşmiş Milletlere kabul edilmesi.
San Francisco Konferansı (25 Nisan-26 Haziran 1945):
San Francisco Konferansı, II. Dünya Savaşı’ndan sonra Birleşmiş Milletler’in kurulmasını sağlamak amacıyla ABD öncülüğünde toplandı.
San Francisco Konferansı’nda yapılan görüşmelerde;
- Genel Kurulun işleyişinde devletlerin eşitliği kabul edilirken Güvenlik Konseyinde 5 büyük devletin (ABD, SSCB, İngiltere, Fransa ve Çin) üyeliklerinin daimi olmasına,
- Daimi üyelere veto hakkı verilmesine karar verildi.
Konferansa katılan 50 ülkenin BM anlaşmasını imzalaması ile konferans sona erdi.
Potsdam Konferansı (17 Temmuz-2 Ağustos 1945):
Potsdam Konferansı, San Francisco Konferansı sırasında 7 Mayıs 1945’te Almanya’nın teslim olması üzerine yaşanan sorunları görüşmek ve barış düzenini sağlamak amacıyla Berlin yakınlarındaki Potsdam’da toplandı.
Konferansa SSCB’yi temsilen Stalin, İngiltere’yi temsilen Clement Attle (Churchill seçimleri kaybetti) ve ABD’yi temsilen Harry S. Truman (Roosevelt öldü) katıldı.
Potsdam Konferansı’nda şu kararlar alındı:
- Almanya’nın dört işgal bölgesine ayrılarak ABD, İngiltere, Fransa ve SSCB yönetimlerine bırakılması,
- Almanya’ya ekonomik ve askerî alanda sınırlamalar getirmesi,
- Nazi liderlerinin Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesinde yargılanması,
- Avusturya’nın dört işgal bölgesine ayrılması,
- İtalya ile yapılacak barışa öncelik verilmesi ve barış hükümlerinin mümkün olduğunca yumuşak tutulması,
- Fransa’nın Alsace-Lorraine’i, Çekoslovakya’nın Südet bölgesini geri alması.
Şimdi de İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesi konusunda Pasifik’te savaşın nasıl sona erdiğine göz atalım.
Pasifik’te Savaşın Sona Ermesi:
Enola Gay adlı bombardıman uçağının taşıdığı Little Boy (Küçük Oğlan) olarak adlandırılan atom bombası, ABD tarafından 6 Ağustos 1945 tarihinde Japonya’nın Hiroşima şehrine atıldı. Uranyum içerikli atom bombası, yaklaşık üç bin derece ısı meydana getirdi ve 240 bin civarında masum
insanın ölümüne neden oldu. Ardından ise SSCB, 8 Ağustos’ta Japonya’ya savaş ilan ederek Mançurya’yı ve 38. enlemin kuzeyindeki Kore topraklarını işgale başladı.
9 Ağustos’ta ise yine ABD tarafından Nagazaki şehrine plütonyum içerikli Fat Man (Şişman Adam) adını verdikleri atom bombası atıldı. Ve yaklaşık 80 bin masum insan daha hayatını kaybetti.
Nagazaki’nin de bombalanmasının ardından Japonya 14 Ağustos’ta teslim oldu. 2 Eylül 1945 tarihinde ise ateşkes antlaşması imzalanarak İkinci Dünya Savaşı sona erdi.
Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.
Cevap Yok