İlk Müslüman Türk Devletlerinde Ordu

Gerek İslamiyet öncesi gerekse İslamiyet’le birlikte kurulan bütün Türk Devletlerinde ordu teşkilatına önem veren Türkler bu yönleri ile tüm dünyayı etkilemişlerdir.

İslamiyet’ten sonra kurulan Türk-İslam Devletlerinde ordu-millet anlayışı aynen devam etmiştir.

İslamiyet’in getirdiği Cihat anlayışı Türklerin savaşçı özelliğini ve savaş azmini pekiştirmiştir.

Karahanlılar ve Selçuklular hariç bu dönemde Mete Han tarafından kurulan Onlu Sistemin pek uygulanmadığı görülmektedir.

Bu dönemde Gulam Sistemi ordunun temelini oluşturmaktadır.

Gulam askerleri, satın alma yoluyla savaşlarda esir edilenlerle küçük yaşlarda toplanan çocukların Gulamhane adı verilen asker yetiştirme merkezlerinde yetiştirilmesi ile oluşturulan doğrudan sultana bağlı muhafız birlikleridir.

Türklerin İslamiyet’e girmesi ile birlikte ordudaki bir diğer değişiklik İkta sistemi olmuştur.

İlk defa SELÇUKLU DEVLETİ ile başlatılan bu sistemdeki askerlere çiftçi asker adı da verilir.( Nizamülmülk)

Selçuklu Ordusu:

Gulaman-ı Saray: Sultanı ve sarayı korumakla görevlidirler. Süvari ve piyadelerden oluşur. Maaşlıdırlar.

Hassa Ordusu: Ordunun savaşçı kısmını oluşturan süvari gruptur. Türk boylarından seçilerek oluşturulan birliklerdir. Maaş yerine iktalardan elde edilen vergi gelirlerini alırlar. Süvari birlikleridir.

İkta Askerleri: Nizamülmülk tarafından yapılan bu askerî düzende İkta verilen melik, vali ve devlet adamlarının beslemek zorunda oldukları askerlerdir.

Türkmenler: Savaş zamanında orduya katılırlar. Genelde sınırlarda akıncı olarak yerleştirilerek sınır güvenliğini sağlarlar.

Bağlı Devletlerin Askerleri: Büyük Selçuklulara bağlı devletlerden gelen askeri birliklerdir.

Gönüllüler: Özellikle Gayrimüslümlere yapılan seferlerde, cihat düşüncesiyle orduda görev alan Müslüman milis güçlerdir.

Yardımcı Hizmet: Mancınıkçı, Neftçi, Lağımcı, Mızrakçı, Gürzcü gibi sınıflardır.

Alıntı: HÜSEYİN GÜNDÜZ

Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.