Memlükler ,İslâm tarihinde önemli rol oynayan büyük Müslüman Türk devletlerindendir.
Bu devlet Mısır, Suriye ve Hicaz bölgelerinde iki yüz altmış yedi sene hüküm sürmüş ve bu süreçte de devrinin en kudretli devletlerinin başında kabul edilmiştir.
Aynı zamanda, sahip olduğu coğrafyada önemli siyasî, askerî, medenî ve kültürel izler bırakmıştır. Bu izleri günümüzde bile görmek mümkündür.
Memlük Devleti’nin özellikle Suriye sınırında veya buraya yakın bölgelerde bulunan Müslim, gayrimüslim birçok devletle yakın ilişki içerisinde olduğu bilinmektedir.
Haçlı saldırılarının devam ettiği ve Moğol istilâsının hedef aldığı bir coğrafyada kurulan Memlükler, bu fevkalade hassas durumun farkında olduğunu gösteren bir siyaset takip etmiş, gayrimüslim komşularına karşı genelde sert bir tutum takınırken, Müslüman ülkelerle de hâkim konumunu kabul ettirme hedefine yönelik münasebetler geliştirmiştir.
Memlükler’in en tehlikeli ve öncelikli düşmanı olarak Moğollar öne çıkıyordu.
Memlük-Moğol mücadeleleri Aynicâlût Savaşı (658/1260) ile başladı. Bu savaş, Moğollar’ın tarihte kaybettikleri ilk meydan muharebesi olması ve Suriye’nin Memlük hâkimiyetine girmesi bakımından da ehemmiyet arz ediyordu.
Yukarıdaki özetten de anladığımız üzere tarihimiz açısından oldukça ehemmiyeti olan Memlükler devletinin özelliklerini maddeler halinde sıralayalım.
Memlükler’in Özellikleri:
? Kelime anlamı “köle,kölemen” demektir.
? Eyyubi ordusundaki Memlük (Kölemen) komutanlarından Aybey, Eyyubilere son vererek Mısır merkezli Memlük Devleti’ni kurmuştur.
? Veraset sistemi diğer Türk devletlerinden farklı olarak,başarılı komutanlar da başa geçebilmektedir.
? 1258’de İlhanlılar Abbasilere son verince halife Memlüklere sığındı ve böylece halifelik Memlüklere geçti.
? Başlangıçta Ortadoğu’da bulunan son Haçlı kalıntılarını temizleyen Memlükler, Irak ve Anadolu’yu istilaya başlayan İlhanlı Moğol Devleti’ni;
- Ayn Calut Savaşı (1260)
- Elbistan Savaşı (1277)
- Humus Savaşı (1282)
- Merc-i Suffar Savaşı (1303)
olmak üzere dört kez yenilgiye uğratarak Moğol istilasını durdurmuşlardır.
? En güçlü dönemlerini Sultan Baybars döneminde yaşamışlardır.
? Osmanlılarla çağdaş olan Memlüklüler ile ilişkiler Fatih Dönemi’nde Hicaz su yolları meselesi yüzünden bozulmaya başlamış, II. Bayezıd Dönemi’nde savaşa dönüşmüştür. Yavuz Sultan Selim Dönemi’nde ise 1517 Mısır Seferi ile Memlük Devleti’nin siyasi varlığına son verilmiştir. Bu gelişmelerden sonra Halifelik Osmanlılara geçmiştir. ( Mercidabık ve Ridaniye Savaşları)
? Resmi dilleri Türkçe ve Arapça’dır.
? Günümüze kalan en önemli eserleri şunlardır;
- Sultan Baybars Camii
- Kayıtbay Camii
- Kalavun Camii
Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.
 (1250-1517)){kind=link}
Cevap Yok