Tarih, 20 Şubat 1944. Almanya’nın gökyüzü, Müttefik bombardıman uçaklarının gürültüsüyle çınlıyor. İkinci Dünya Savaşı’nın en kritik hava harekatlarından biri başlıyor: Big Week (Büyük Hafta). Bu operasyon, sadece Alman havacılık endüstrisine değil, Luftwaffe’nin gücüne de öldürücü bir darbe indirmeyi hedefliyor. Peki bu hafta neden bu kadar önemliydi? Gelin, tarihin bu çarpıcı sayfasını birlikte inceleyelim.
Operasyon Öncesi
1943 yılı, Müttefikler için hava savaşlarında pek de iç açıcı geçmemişti. Özellikle Schweinfurt-Regensburg Operasyonları, ABD’nin 8. Hava Ordusu’na ağır kayıplar yaşatmıştı. Örneğin, Ağustos 1943’te 230 bombardıman uçağı Schweinfurt’taki rulman fabrikalarını hedef aldı. Ancak Alman avcı uçakları ve uçaksavar savunmaları karşısında 60 uçak kaybedildi, 87’si ise hurdaya dönüştü. Almanların kaybı ise sadece 27 uçaktı! Bu oranlar, Müttefiklerin “gündüz bombardımanı” stratejisini sorgulatmıştı.
Neden bu kadar çok kayıp? Cevap basitti: Bombardıman uçakları, Alman avcılarına karşı savunmasızdı. Ancak 1943 kışında her şey değişti. Müttefikler, P-51 Mustang gibi uzun menzilli avcı uçaklarını devreye sokarak bombardıman filolarına eskortluk yapmaya başladı. Artık Alman hava sahasına girmek daha güvenli hale gelmişti.
Bu arada Almanlar da boş durmuyordu. Çift motorlu Bf 110 ve Me 410 gibi ağır avcı uçaklarını cepheye sürüyor, üretim tesislerini korumak için savunma hatlarını güçlendiriyorlardı. Ancak Müttefiklerin planı daha kapsamlıydı: Luftwaffe’yi açıkça savaşa çekip yok etmek.
Big Week’in Hedefleri
Big Week’in resmi hedefi, Alman havacılık endüstrisini çökertmekti. Özellikle avcı uçağı üretim tesisleri (Messerschmitt, Junkers) ve montaj hatları vurulacaktı. Ancak bu operasyonun bir de psikolojik boyutu vardı: Alman halkının moralini kırmak.
1943’teki Casablanca Konferansı’nda alınan karar netti: Almanya’ya “kombine saldırılar” düzenlenecekti. ABD’nin 8. ve 15. Hava Orduları ile İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF), gece ve gündüz saldırılarını birleştirecekti. Bu taktik, Alman savunmasını iki kat yıpratacaktı.
Altı Günlük Cehennem
20 Şubat 1944 sabahı, hava koşulları mükemmeldi. ABD’li General James Doolittle, 1.003 bombardıman uçağını Alman topraklarına gönderdi. B-17 “Uçan Kale” ve B-24 “Kurtarıcı” modelleri, P-51 Mustang’lerin koruması altında hedeflere doğru ilerledi.
İlk günün hedefi:
- Braunschweig’daki MIAG fabrikaları (Messerschmitt parçaları üretiyor),
- Leipzig’deki uçak fabrikaları.
Ancak alçak bulutlar ve kötü hava, bombaların çoğunun yerleşim bölgelerine düşmesine neden oldu. MIAG fabrikaları neredeyse hiç hasar görmezken, 110 sivil hayatını kaybetti.
21 Şubat’ta Braunschweig tekrar vuruldu. Bu sefer hedef, Querum’daki NIEMO uçak motor fabrikasıydı. Ancak yine hava şartları ihanet etti ve bombalar tarlalara düştü.
22-25 Şubat arasında ise Gotha, Regensburg ve Schweinfurt gibi şehirlerde adeta bir bombardıman maratonu yaşandı. İngilizler gece, Amerikalılar gündüz saldırarak “double blow” (çifte darbe) taktiğini uyguladı. Bu taktik, Alman savunmasını şaşkına çevirdi.
Kim Kazandı?
Big Week’in bilançosu karmaşıktı:
- Müttefikler: 226 bombardıman uçağı, 28 avcı uçağı kaybetti. 2.600’den fazla asker hayatını kaybetti.
- Almanya: 258 avcı uçağı düşürüldü, 225 pilot öldü. Üretim kapasitesi iki ay geriledi.
Ancak rakamların ötesinde, operasyon stratejik bir zaferdi. Luftwaffe’nin en tecrübeli pilotları cepheden çekilmek zorunda kaldı. Almanlar, aceleyle üretilen uçakların kalitesizliği yüzünden hava üstünlüğünü tamamen kaybetti.
İronik olan ise şuydu: Alman havacılık endüstrisi 1944 yazında üretimi artırdı. Örneğin, şubatta 1.671 olan avcı uçağı üretimi, haziranda 3.000’e çıktı. Ancak bu uçaklar, eğitimsiz pilotlar ve düşük kaliteli malzemeler yüzünden etkisizdi.
Big Week’in Mirası
Big Week, İkinci Dünya Savaşı’nın gidişatını değiştiren operasyonlardan biri oldu. Müttefikler, bu harekâtla:
- Hava üstünlüğünü kesin olarak ele geçirdi,
- Normandiya Çıkarması (Haziran 1944) öncesinde Almanya’yı zayıflattı,
- P-51 Mustang gibi avcı uçaklarının kritik rolünü kanıtladı.
Ancak operasyonun karanlık bir yüzü daha vardı: Sivil kayıplar. Braunschweig ve diğer şehirlerde kaç kişinin öldüğü hâlâ belirsiz. Tarih kitapları, bu trajediyi genellikle görmezden gelir.
Tarihin Unutulmaz Haftası
Big Week, savaşın acımasız matematiğini gözler önüne seriyor: Kayıplar ne kadar büyük olursa olsun, stratejik hedefler uğruna göze alınabiliyor. Ancak bu hafta, aynı zamanda insanlığın savaş makinesine karşı verdiği mücadelenin de bir simgesi. Bir daha böyle haftalar yaşanmaması dileğiyle…
Kaynakça:
- Levine, Alan J. The Strategic Bombing of Germany, 1940-1945. Praeger, 1992.
- Overy, Richard. The Bombing War: Europe 1939-1945. Penguin Books, 2013.
- Murray, Williamson. Strategy for Defeat: The Luftwaffe, 1933–1945. Air University Press, 1983.
- Belgedeki tarihi veriler ve operasyon detayları, İkinci Dünya Savaşı arşivlerinden derlenmiştir.
