20 yıl önce, 2 Şubat 2004’te Konya’dan gelen bir haber tüm Türkiye’yi yasa boğdu. O gün, Selçuklu ilçesindeki Kerkük Mahallesi’nde bulunan Zümrüt Apartmanı büyük bir gürültüyle çöktü. 92 kişi hayatını kaybetti, 30 kişi yaralı olarak enkazdan çıkarıldı. Kurban Bayramı’nın ikinci günü yaşanan bu facia, hafızalardan silinmeyen acılar bıraktı.
Bina, 1997 yılında inşa edilmişti. Ancak sonradan ortaya çıkan gerçekler, bu felaketin aslında göz göre göre geldiğini gösteriyordu. İnşaat sürecinde birçok usulsüzlük yapılmış, izin verilen kat sayısı aşılmış, beton kalitesi düşürülmüş ve temel yetersiz bırakılmıştı. Olası bir depremde dayanıksız olduğu belirtilen bina, ne yazık ki hiçbir sarsıntı olmadan kendi kendine yıkıldı.
O gün, apartmanda yaşayanlar bayramın ikinci gününü geçiriyordu. Birçoğu misafir ağırlıyor, kimisi dinleniyordu. Akşam saatlerinde aniden gelen çökme sesiyle mahalle bir anda kargaşaya sürüklendi. İtfaiye, sağlık ekipleri ve polisler hızla olay yerine ulaştı. Ancak enkaz altındakilere ulaşmak kolay olmadı. Günler süren kurtarma çalışmalarında umutla bekleyen aileler için zaman adeta donmuştu. 9 gün süren çalışmaların ardından enkaz tamamen kaldırıldı, ancak geriye tarifsiz bir acı kaldı.
Facia sonrası sorumlular hakkında soruşturma başlatıldı. Müteahhit, taşeron ve proje sorumlusu dahil birçok kişi hakim karşısına çıktı. Belediye yetkililerinin de ihmali olduğu iddia edildi, ancak bazı soruşturmalara izin verilmedi. Mahkeme sonucunda müteahhit 5 yıl, taşeron 4 yıl, proje sorumlusu 2 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Belediye görevlileri de ceza aldı, ancak bazıları için hükümler ertelendi.
Yıllar içinde, Zümrüt Apartmanı’nın bulunduğu alan ne olacağı konusunda çeşitli tartışmalara sahne oldu. Anıt mı dikilecekti, yoksa yeşil alan mı olacaktı? Ancak hiçbir öneri hayata geçmedi ve en sonunda aynı yere 10 katlı yeni bir bina inşa edildi. Facianın mağdurlarından bazıları yeni inşa edilen binadaki dairelerini kiraya verdi, bazıları sattı. Ancak o acıyı bizzat yaşamış kimse burada tekrar oturmayı tercih etmedi.
Zümrüt Apartmanı Faciası, Türkiye’nin en büyük yapısal felaketlerinden biri olarak tarihe geçti. Yıllar geçse de acısı dinmeyen bu olay, ihmallerin ne denli büyük yıkımlara yol açabileceğini gözler önüne serdi. Her yıl enkazın olduğu yerde anmalar yapıldı, ama kaybedilen canlar asla unutulmadı. Bu trajedi, bize güvenli yapılaşmanın önemini, denetimlerin ne kadar hayati olduğunu ve insan hayatının hiçbir şekilde riske atılmaması gerektiğini bir kez daha hatırlattı.
