Geçmişin belki de en çok merak edilen heyecan verici buluşlarından birisi, günümüzün de en hızlı ,güvenilir ulaşım aracı olan uçağın kimler tarafından, ne zaman, nasıl bulunduğu hiç dikkatinizi çekti mi? Bir motivasyon, girişimcilik konuşmasında hiç “Wright Kardeşler” ismini duymuş muydunuz? Peki Wright Kardeşler ve gökyüzünde süzülen devasa makinelerin bağlantısı nedir? İşte bu yazımda bunlara değineceğim.
Wright Kardeşler Kimdir?
Üniversite eğitimi almış, entelektüel, Protestan rahip bir babaya ; fizik ve mekaniğe ilgi duyan, tamirattan anlayan el becerisi yüksek bir anneye sahip bir aileye mensup iki kardeştir Wright Kardeşler. Orville Wright’ın abisi olan Wİlbur Wright 1867’de kardeşi ise 1871’de dünyaya gelmiştir. İçlerinde bulundukları fiziksel, çevresel koşullar nedeniyle hep meraklı, araştırmacı, okuyan çocuklar olmuşlardır. Babalarının okumayı çok sevmesi ve evlerinde bulunan kütüphane sayesinde araştırmaya, okumaya ilgili hale gelmişlerdir. Ayrıca oyuncaklarını parçalayıp incelemekten de çekinmemişlerdir çoğu zaman. Aileleri de bu konuda çocuklarını baskılayan kuralcı bir tavır takınmamıştır. Yine bir gün seyahatteki babasına yazdığı bir mektupta Orville’nin içindeki merak ve araştırma duygusunun nasıl alev alev olduğunu görüyoruz. İşte o mektupta Orville “Geçen gün teneke bir makine kutusu aldım ve suyla doldurdum. Onu sobanın üzerine koydum ve bir süre bekledim. Su neredeyse 30 cm fışkırdı.” diye yazar babasına. Daha o yaşlarda böylesine tutkuya sahip olmaları onları günümüzde Wright Kardeşler olarak bilmemize vesile olmuştur belki de.
İlk Motorlu Uçağın Tarihçesi
O sıralarda bir bisiklet tamir dükkanları olan bu kardeşler aynı zamanda kendi tasarladıkları bisikletleri de satmaktaydı. Tasarımcı, yaratıcı ruhları o zaman da ön planda imiş anlaşılan. Yine bir gün seyahatten dönen babalarının hediye bir helikopter getirmesi Wright kardeşlerin esin kaynağı olmuş ve Orville’nin “Kuşlar uzun bir süre süzülerek uçabiliyorsa, ben neden yapamayayım?” cümlesinin çıkış sebebi olmuştur.
Liseden sonra eğitim almamış kardeşler kendilerini geliştirmek için geçmişe baktıklarında aslında pekte aradıklarını bulamamışlar. Bunun neticesinde de dönemin uçuş çalışmaları yapan ve bu konuda notlar alan Alman mühendis Otto Lilienthal’ın çalışmalarından ve kuşların uçma prensiplerini esas alarak çalışmalar yapmışlardır. Otto Lilienthal’ın planör kazası sonucu ölmesinin ardından denemelere ve çalışmalarına hız veren kardeşler bisiklet tamir atölyelerinde sürekli denemeler yapıyordu. O sırada akıllarına takılan bir sorunun cevabını da araştırmaya başlamışlardı. Şiddetli havalarda da uçağın hareketini kolaylaştırmak için neler yapabileceklerini araştırmaya başladılar ve kuşların kanat yapılarını daha yakından takip ettikçe cevabın kanatlarda gizli olduğunu fark edip “kanat eğimi” adı verilen terimi ortaya attılar. Ayrıca uçağın kontrolü için dümen geliştirdiler bu da onların diğer planörlerden farklı olmasını sağlamıştı.
Bisiklet Tamirciliğinden İşadamlığına
Wright Kardeşler ilk kontrol edilebilen motorlu uçağı tasarlamıştı. Ve kardeşler 1903 Aralık ayında ilk uçuş denemelerini yapmışlardı. İlk uçuşu yapan Orville 12 saniye havada kalmayı başararak 37 metre yol kat etmiştir. Günün son denemesinde ise Wilbur, 59 saniye uçuş yapmayı başararak 250 metre yol kat etmiştir. O esnada Wright kardeşlerin uçuşlarına şahit olan yalnızca 5 kişi vardı. Sonrasında bu olaya şahit olanlar dışında pekte inanan ya da inanabilen çıkmamıştı. Aradıkları ilgiyi bulamayan Wright Kardeşler bunun sonucunda Avrupa’ya gitmişlerdir. Nihayetinde aradıkları ilgiyi bulabilmişlerdir. Sonrasında her ne kadar başta inanmasalar da dönüşlerinin ardından artık yaptıkları satış ve anlaşmalarla isimlerini duyurmuşlardı. Ve artık bisiklet tamircisi değil zengin birer işadamıydılar.
Bu süreç boyunca daima çalışkan, araştırmacı, girişken olmalarının yanı sıra ikilinin kardeşlik ilişkileri de epey sağlamdı. Bu uyum ve kardeşlikleri olmasa belki de günümüzde Wright Kardeşler olarak isimlerini duyurmaları da pek mümkün olmayabilirdi. Kazançları hep eşit şekilde paylaşan kardeşler hep birbirleriyle iletişim halinde olmuş ve destek olmuşlardı birbirlerine. Bu da takım çalışmasının ve disiplinin önemini gözler önüne net bir şekilde sermemizde yardımcı oluyor. Sadece takım ruhu ve disiplini değil aynı zamanda tutkularımızın, nedenlerimizin, inandığımız doğruların peşinden gitmemizi bizi şaşırtan güzel sonuçlar doğurabileceğini de kanıtlıyor Wright Kardeşler. İşte belki de pek çoğumuzun motivasyon kaynağı olabilecek bir öykü Wright Kardeşler’in öyküsü.
Kullanılan Görseller:
https://pixabay.com/tr/photos/uçak-wright-kardeşler-uçak-inşaat-74020/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:WrightBrothers1899Kite.jpg
