İnsanlığın İlk Dönemleri

Yazının İcadından Önce İnsan

Yazının icadından önce insan konumuza geçmeden önce uzun bir aradan sonra tekrar derslerime başlamaktan dolayı çok mutlu olduğumu söylemek istiyorum. Ayrıca sitemizin her geçen gün üstüne koyarak binlerce kişiye ulaşması ve gelen beğeni mesajları da ayrıca bir mutluluk kaynağı oldu benim için. Lafı fazla uzatmadan İnsanlığın İlk Dönemleri ünitemizin, yazının icadından önce insan konusuyla dersimize giriş yapalım.

Bilindiği gibi tarih çok uzun bir zaman dilimi kapsıyor. Bu nedenle tarihçiler tarihi daha kolay incelemek için tarihi olayları belirli dönemlere ayırmışlardır. Bu bölümlere ise “çağ” (dönem) ismini veren tarihçiler, çağları ise yazının icadını baz alarak bölümlendirmişlerdir.

Yazının icadından önceki dönemin araştırılması için arkeoloji biliminden yararlanılmıştır. Yapılan arkeolojik araştırmalar sonucunda elde edilen bilgilerle (mağaralar, kerpiçten ilkel konutlar, taştan, kemikten, pişmiş kilden yapılmış aletler vs.) yazının icadından önce insanlara ait deliller günümüze ulaşmıştır.

İnsan ve Çevre

Milyonlarca yıl önce dünyamız oldukça gençti ve dünyanın büyük bir kısmı buzullarla kaplıydı. Doğal olarak insan yaşamına elverişli değildi. Buzulların erimeye başlamasıyla birlikte özellikle kuzey yarım kürede ılıman iklim kuşakları oluşmaya başladı. Çevrenin insan yaşamına uygun hale gelmeye başlamasıyla insanlığın ilk hareketleri ılıman kuşaklarda görülmeye başladı.

Yaklaşık olarak 12 bin yıl önce Mezopotamya ve Anadolu’nun güneydoğusunda ilk yerleşimler ortaya çıkmaya başladı. Bu bölgede iklimin de insanlar için kolaylık sağlamasıyla nüfus giderek artmaya başladı.

bereketli hilal
Bereketli Hilal

İlk İnsanların Geçim Kaynakları ve Hayat Tarzları (Avcılık-Toplayıcılıktan Üreticiliğe)

İlk insanların geçim kaynakları avcılık ve toplayıcılık olup, daha sonra ise giderek üretici konuma gelmiştir. O halde ilk insanların geçim kaynaklarını ve hayat tarzlarını, avcılık ve toplayıcılık dönemi ile üreticilik dönemi olarak ayırırsak daha uygun olur. Ayrıca maddeler halinde incelersek de daha pratik olur diye düşünüyorum.

Avcılık ve Toplayıcılık Dönemi:

  • Bu dönemde insanlar, hayvanları avlayacak silahları olmadığı için yabani meyveler, otlar ve bitki kökleriyle beslenmişlerdir.
  • Yiyecek peşinde olan insanlar gece olunca mağaralar ve ağaç kovukları gibi barınaklarına çekilirlerdi.
  • Ateşin kullanılmasının öğrenilmesi ise insanlık için önemli bir dönüm noktası oldu. Ateş öncelikle ısınma amacıyla kullanıldı. Daha sonra ise karanlığı aydınlatmak ve vahşi hayvanları korkutmak için kullanılmaya başlandı.
  • Yaşam şartları giderek iyileşen insanın bilgi ve becerileri de buna paralel olarak gelişti. Yontularak sivriltilen taşlar uzun sopaların ucuna takılarak daha kullanışlı hâle getirildi. Taşlar keskinleştirilerek bıçak ve balta gibi kullanıldı. Hayvan kemiklerinden ve boynuzlarından zıpkın , mızrak uçları, iğne ve hançerler yapıldı.
  • İnsanların günlük hayatlarında gördüklerini ve yaşadıkları olayları mağara duvarına çizmeleri ise artık sanatın da keşfedilmeye başlamasını sağladı. Bu keşif insanların yaşadıkları hayat tarzları ve karşılaştıkları olaylara ilişkin bilgilerin günümüze kadar ulaşmasını kolaylaştırdı.
altamira magarasi
Mağaraya çizilen bir hayvan figürü | Altamira Mağarası, İspanya

Üreticilik Dönemi:

  • Yazının icadından önce insan, iklimde meydana gelen değişimler sonucunda yaşam biçimine bağlı olarak geniş alanlara yayıldığı için mağaralar ve kaya sığınakları içerisinde küçük gruplar halinde yaşamaya başladı.
  • Nüfusun artmasıyla birlikte barınma ihtiyacı artan insanlar belli bir kısmı toprağa gömülü ve yuvarlak planlı kulübe (megaron tipi ev) şeklinde barınaklar yaptılar. (Bu konuda şu araştırma yazısını öneririm. Tıklayınız.)
image
Megaron Tipi Ev
  • Besin ihtiyacı da artan insanoğlu bu nedenle yer değiştirmeye başlamış ve etin yanında çeşitli yabani meyveler ve bitkiler tüketmeye başlamışlardır.
  • Kendiliğinden yetişen yabani buğday, arpa ve çavdar gibi tahılları toplayarak kullanmışlardır.
  • Yabani tahılları ıslah edilerek kontrollü ve düzenli bir tarımsal faaliyete başlamıştır.
  • Artık tarıma yönelen insanoğlu keçi, koyun, sığır, domuz, at ve köpek gibi hayvanları evcilleştirmişler ve günümüzdeki köy hayatına benzer bir yaşam biçimi oluşturulmuştur. Böylece insanlar avcı-toplayıcı göçebelikten üretime dayalı yerleşik hayata geçmeye başladılar.
  • Takas yöntemini kullanan insanoğlu tekerleği icat ederek ağır yüklerin taşınmasını kolaylaştırdı. Bunun sonucunda e ticaret ve toplumlar arası kültürel etkileşim hızlandı.
catalhoyuk bugdayi
Çatalhöyük’te bulunan buğdayın bulunduğu alan
  • Tarım ürünleri ve hayvanlardan elde edilen liflerle yaptıkları kıyafetlerle giyinen ilk insanlar, kullandığı araç-gereçlerini ise çakmaktaşından yapmıştır.
  • Başlangıçta oldukça iri ve kaba olarak yontulan taşlar, daha sonra usta bir işçilikle kullanışlı araç-gereçler hâline geldi. İlerleyen zamanlarda ise araç-gereçlerin yapımında obsidyen ve kemikler kullanılmaya başlandı.
obsidyen tastan yapilan aletler
Tranzon Koskarlı Mağarasında bulunan obsidyen taştan yapılan aletler (İlgili Haber)
  • Zamanla araç-gereç teknolojisi gelişmiş ve mikrolit adı verilen, önceki dönemlerdeki örneklerinden daha küçük ve değişken yapıda ok ucu, orak gibi birleşik alet ve silahlar yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.
  • Tahılları kabuğundan ayırmak için öğütme taşları, havanlar ve dibekler kullanılmıştır.
  • Kilden yapılan kaplar fırında pişirilip, sertleştirerek seramik sanatını başlamıştır.

Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.


Görsellerin Kaynağı:
https://tk.wikipedia.org/wiki/Oba_hojalygy
https://tr.sputniknews.com/20210311/trabzonda-mo-11-bin-yilina-ait-tas-aletler-bulundu-1044003237.html
https://arkeofili.com/8400-yillik-catalhoyuk-bugdayinin-antik-dna-analizi-yapildi/
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1622966
https://pixabay.com/tr/photos/bizon-altamira-mağarası-1171794/
Harita: MEB Tarih 9

casino siteleri mobil casino siteleri en iyi casino siteleri yeni casino siteleri evden eve nakliyat
Kapat
Full Screen Image

Abonelerimiz Arasına Katıl

Sitemize abone olarak en son ders ve yazılardan haberdar olabilirsiniz.

Abone Olduğunuz İçin Teşekkürler...

Bir şeyler ters gitti :(