Cengiz Topel Türk Hava Kuvvetleri’nin şerefli bir askeri olarak 1964 yılında Kıbrıs Barış Harekatı’nda görevli iken esir alındı ve Rumlar tarafından işkence edilerek şehitlik mertebesine ulaştı. Cumhuriyet döneminin ilk hava harp şehidi olma unvanına sahip olan Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel’in ismi günümüzde çok sayıda cadde, sokak, mahalle, okul, park ve hatta havalimanında layık olduğu şekilde yaşatılmaktadır.
Cengiz Topel Kimdir?
Cengiz Topel kimdir sorusunun yanıtı Türkiye Cumhuriyeti’nin Kıbrıs’a yaptığı çıkartmayı araştıranlar başta olmak üzere merak edilir. Cengiz Topel, 2 Eylül 1934 tarihinde Kocaeli’nin İzmir ilçesinde dünyaya gözlerini açtı. Babası Trabzonlu tütün ekspertizi olan Hakkı Topel ve annesi de Mebuse Topel idi. Cengiz Topel, ilkokulu Bandırma’da okudu ve daha sonra öğretim hayatını Gönen’de sürdürdü. Babasının vefatı ile birlikte ailecek Kadıköy, İstanbul’a yerleştiler.
Cengiz Topel, Kuleli Askeri Lisesi’nde eğitim görerek 1953 senesinde mezun oldu. 1955’te ise Kara Harp Okulu’nu başarı ile bitirdi ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nde asteğmen olarak göreve başladı. Çocukluğundan beri havacılığa alakası olan başarılı asker, Kanada’ya giderek pilotaj eğitimi aldı. 1957’de vatana geri döndüğünde Merzifon 5. Ana Jet Üst Komutanlığı’nda göreve başladı.
Cengiz Topel ve Kıbrıs Barış Harekatı
Kıbrıs’ta Rumlar, karadan tanklar ile ve denizden ise hücumbotları ile 5 Ağustos 1964 tarihinde Türk kasabalarına karşı saldırıya geçti. Adadaki Türk halkı, Rumlar tarafından öldürülürken Birleşmiş Milletler Gücü bu duruma sessiz kaldı. Ardından Türkiye’den yardım istendi ve dönemin başbakanı Bülent Ecevit, batılı devletleri karşısına almak pahasına 7 Ağustos’ta ilk yardım uçağını gönderdi. Amaç, Kıbrıs üzerinde Türk jetlerinin caydırıcılık yaratmak üzere uçmasıydı. Cengiz Topel, dörtlü kol komutanı olarak Eskişehir’den Kıbrıs’a gönderildi.
Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, F100F jetini kullanıyordu. İkinci kez dalmaya hazırlandığı esnada Rum birlikleri tarafından jeti düşürüldü. Bu esnada Topel, atlayarak paraşütünü kullandı. Elye, Gaziveren, Çamlıköy ve Lefke’de yer alan Türk kasabalarının arasındaki Rum köyü yakınlarında asfalta başarı ile iniş yapabildi. Ancak 3 Rum askeri, Peristeronori bölgesine intikal ederek kahraman askeri esir aldı. Cesur pilot, son mermisine dek burada Rum askerleri ile çatıştı ve kimseyi yanına yaklaştırmadı.
Cengiz Topel Rumlar Tarafından Esir Alındı
Şerefli Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, Türk halkına yapılan zulme karşı anavatandan Kıbrıs’a gelmiş ve burada esir alınmıştı. Her ne kadar Uluslararası Savaş Hukuku, esirlere yapılan muameleleri düzenlese ve işkence edilmesini yasaklasa da Rumlar, hukuka uygun davranmadı. Cengiz Topel hangi işkencelere maruz kaldı sorusunun suali bugün hala bilinmemekte olup işkencelerin uzun süreli ve ağır olduğu düşünülmektedir.
‘Haysiyetsiz Yaşamaktansa Kahramanca Öl’’
Cengiz Topel’e uygulanan işkenceler Rumlar tarafından kabul edilmedi. Bunun yerine paraşüt ile atladığı esnada yaralandığı ve daha sonra hastanede hayatını kaybettiği iddia edildi. Cengiz Topel’in son nefesinde ‘’Haysiyetsiz yaşamaktansa kahramanca öl.’’ dediği kayıtlara geçmiştir. Kahraman yüzbaşının naaşı, Kıbrıs’ın yanı sıra Adana, Ankara ve İstanbul şehirlerinde yapılan törenler ile birlikte Edirnekapı’ya ulaştırıldı. Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, Sakızağacı Hava Şehitliği’ne 14 Ağustos 1964 tarihinde defnedildi, ismi ise Türkiye Cumhuriyeti’nin dört bir yanında anılmaya devam ediyor.
Cengiz Topel hayatı boyunca şerefli bir Türk askeri olarak yaşadı ve Kıbrıs Barış Harekatı’nda Türk halkını Rum zulmünden korumak üzere çıktığı görevin ardından şehitlik makamına erişti. Bugün, doğum yeri olan Kocaeli’de Cengiz Topel Havalimanı kahraman pilotun ismini hala yaşatan yerler arasında bulunmaktadır. Aynı zamanda KKTC’de adını yaşatmak üzere anıt dikilmiş, bir hastane ve köye ismi verilmiştir. Cengiz Topel müzesi de burada konumlanmıştır.
