İbn-i Heysem

İbn-i Heysem Kimdir?

“Optiğin Babası”

İslam dünyasında önemli bir yere sahip olan de ve “Optiğin Babası” olarak anılan İbn-i Heysem, Mısır’ın Kahire kentinde dünyaya gelmiştir. Arap bir fizikçi, matematikçi ve bunun yanında bir filozoftur. Optikçilerin de en büyüklerinden biri olan İbn-i Heysem, bunun yanında bir de tıp bilginidir. Aristoteles ve Galen’in eserleri için çözümleyici açıklamalarda bulunmuştur.

Kitabü’l Menazir adlı kitabı ile batı dünyasındaki bilim alanında yapılan çalışmalara kaynak teşkil etmiştir. Doğulu bir astronom olan İbn-i Heysem aynı zamanda matematiğin de en meşhur bilginlerindendir. Ömrünü adeta ışığa adamıştır. İlime bakış açısına göre felsefe tüm ilimlerin temelini oluşturmaktadır. Ve bu şekilde yola çıkarak diğer bilim dallarında başarı elde etmiştir. Işığın hareket ettiğini ilk olarak ortaya koyan bilim adamıdır. Hatta Newton’dan 600 yıl önce bunu ispat etmeyi başarmıştır. İbn-i Heysem’in dönemine kadar bilimde gözlem ve kanıtlama bulunmamaktaydı. Bilimde gözlem ve deneyin önemine vurgu yaparak bu konu üzerinde ilk adımı atmıştır. Paraya ve şöhrete hiç bir zaman itibar etmeyerek tüm hayatını bilime adadı. Günümüze de eserlerinden 55 adeti ulaşmıştır. En önemli eseri ise Kitabü’l Menazir’dir.

Optik alanındaki Çalışmaları…

İbn-i Heysem’in bilimdeki en önemli etkisi optik alanındaki yapmış olduğu çalışmalardır. Bunlardan başlıcaları; ışık ve kaynağı, yansıma ve kırılma alanındaki çalışmalarıdır. Işığın güneş gibi kendisi zaten ışık kaynağı olan nesnelerde cisimlerin üzerindeki her noktadan kesi taraftaki tüm yönlere doğrusal olarak yayıldığını ortaya çıkarmıştır. Bu nesnelere birincil ışık adı verilirken, ay gibi ışık kaynağı kendisinden olmayan ışıklara ise ikincil ışık kaynağı denilmektedir. Onun deli takliti de tarihte önemli bir yer almıştır. Rivayete göre İbn-i Heysem günün birinde Nil nehrine baraj yapılarak her sene Kahire’de yaşanan zararların önüne geçilebileceğini iddia etti. Ancak bunda başrolü olamayacağını anlayınca deli takliti yaparak o zamanki Mısır Sultan’ının gazabından kurtulmuştur.