Takiyüddin Mehmet Kimdir?
Adı: | Takiyüddin Mehmet |
Doğum Yeri: | Şam |
Doğum ve Ölüm Tarihi: | 1521 / 1585 |
Önemli Eserleri: | 🔹 Cedavil-ür Resadiyye, 🔹 El-alat-ür Rasadiyye li Ziyc-i Şehinşahiyye, 🔹 Et-Turuk-us-seniyye, , 🔹 Ziyc-i ,Gunyet-üt Tullab Minel-hisab, |
Lakabı: | Takiyüddin |
Sinüs, Tanjant, Kotanjant …
İsminin yazılışından dolayı batı kaynaklarında Arap ırkından geldiği ifade edilmektedir. 1521 yılında Şam’da doğmuştur. Sekizinci yüzyılda daha önceden Suriye’ye gelip yerleşmiş olan bir Türk ailesinden geldiğini de yazdığı bir eserinde açık bir şekilde belirtmiştir. Takiyüddin Mehmet, yasamış olduğu dönemin en büyük matematikçi ve de astronomudur. Trigonometri üzerine özellikle bir çok çalışma yapmıştır. 16. Yüzyılda yaşamış olan başka bir astronom olan Copernicus sinüs fonksiyonunu hiç kullanmamış ve de tanjant ile kotanjanttan da hiç bahsetmemiştir. Ancak Takiyüddin Mehmet, bunların hepsinin de tanımlarını verip, kanıtlarını yapmış ve aynı zamanda cetvellerini de hazırlamıştır.
Osmanlı’nın ilk rasathanesini açan bilim adamı …
Sokullu Mehmet Paşa ve Hoca Saadettin efendiden de destek almıştır. O dönemin Sultanı 3. Murat’a başvurmuş ve bir gözlem evi oluşturmak için gerekli olan izni almıştır. İstanbul’daki Tophane sırtlarında bulunan İstanbul Gözlem evi 1575 ile 1580 tarihleri arasında faaliyette bulunmuştur. Bu gözlem evinden 1577 yılının Ramazan ayında bir adet kuyruklu yıldızın görüldüğü ve bu olayın o zamanlar İstanbul’da çok aşırı ilgi görüldüğü bilinir. Şehinşahnâme’de geçmekte olan bir minyatür, gözlem evi odasını belirtmektedir. Rasathane odasında baş rasıt olarak Takiyüddin Mehmet görülmektedir. İşte burada görülmekte olan yer küresinin Takiyüddin Mehmet tarafından inşaa edildiği belirtilebilir.
İslam astronomisinin son büyük temsilcisi olarak bilinen Takiyüddin Mehmet, astronomi alanındaki göstermiş olduğu faaliyetler ve de üstün başarılı çalışmaları ile adeta çığır açmıştır. Teleskopun da gerçekteki mucididir ve devletin ilk gözlem evini kuran Osmanlı bilim adamıdır. Kaldıraçlar, mekanik saatler ile göl ve akarsulardan su taşımaya yarayan bir dizi araç gereç te tasarlamıştır. Bunun yanında sıkı dostluklar kurduğu devlet adamları arasında gelişen çekişmeler, hem kendisini hem de gözlem evini hedef alan yıpratma faaliyetine neden oldu. Siyasi çekişmelerin sonucunda kurduğu rasathane de 1580 yılında içerisinde yer alan aletler ile beraber büyük tahribata uğratılmıştır.
Cevap Yok