Ali Kuşçu

Ali Kuşçu Kimdir?

Uluğ Bey’in Doğancıbaşı Muhammed …

Osmanlı imparatorluğu ve de Timur İmparatorluğu döneminde hayat sürmüş olan Ali Kuşçu, bir dil bilimci, astronom ve de iyi bir matematikçi idi. Aynı zamanda iyi bir de şair olan Ali Kuşçu’nun Farsça yazmış olduğu bir şiir  de günümüze kadar gelmiş olup, ismini sıklıkla duymaktayız. Semerkant’ta dünyaya gelmiş olan Ali Kuşçu’nun babası ise Maveraünnehir ve Türkistan emiri Uluğ Bey’in doğancıbaşısı Muhammed olarak bilinmektedir. İlk öğrenim eğitimini Semerkant’ta tamamladıktan sonra Uluğ Bey’in bizzat kendisinden ve de Bursalı Kadızade Rumi’den astronomi ve de matematik derslerinin eğitimini almıştır. Daha sonrasında ise Kirman’da öğrenimine devam etmiş ve burada da bitirmiştir. 1421 yılında Uluğ Bey tarafından kurulan gözlem evine müdür yapılmıştır. Burada ise Uluğ Bey’in “Zic” adı verilen yani yıldızların hareketlerini ve yerlerini gösteren bir cetvel adlı eserine yardımlarda ve katkılarda bulunmuştur.

Ayasofya’nın Müderrisi …

Akkoyunlu hükümdarı olan Uzun Hasan, burada Ali Kuşçu’ya fazlasıyla itibar ederek Tebriz’de alıkoydu ve göndermedi. Uzun Hasan daha sonrasında Osmanlı Devleti ile barış konuşmalarını sürdürmesi amacı ile onu ikinci Mehmet’e ( Fatih Sultan Mehmet) yollamıştır. Fatih Sultan Mehmet te Ali Kuşçu’ya olan hayranlığını gizleyememiş ve ondan İstanbul’da hayatına devam etmesini istemiştir. Ali Kuşçu da bu davetini ve inceliğini kırmadı ancak şu an elçilik görevinde olduğunu ve görevini bitirdikten sonra gelebileceğini söyleyerek tekrar Tebriz’e döndü. Sonrasında da belli bir müddet geçtikten sonra bütün ailesi ile birlikte İstanbul’da yaşamak üzere geldi. İkinci Mehmet bir emir yayınladı ve Ali Kuşçu Osmanlı sınırında gösterişli ve de büyük bir tören ile karşılandı. Bir müddet sonra ise Ayasofya Medresesine müderris olarak atandı. Dönemin matematikçisi Sinan Paşa da öğrencisi Molla Lütfi aracılığıyla Ali Kuşçu’nun derslerini takip etmiştir.

İstanbul’un eylem ve boylamını ölçtü …

Ali Kuşçu ayrıca İstanbul’un enlem ve boylamını ölçerek çeşitli güneş saatleri yapmıştır.

Ali Kuşçu’nun, dil bilgisi, kelam, astronomi ve de matematik üzerine yapmış olduğu çalışmalar ve  yazmış olduğu önemli eserler  ile tarihte iz bırakmayı başarmıştır. Ali Kuşçu 1474 yılında hayatını kaybetmiştir.