Matrakçı Nasuh

Matrakçı Nasuh Kimdir?

Beş parmağında beş marifet …

Bu gün  sizlerle biraz tarihe yolculuk yapacağım. Bu yolculukta tarihimizde sayısız bilgin, alim ve ilim adamlarının bol olduğu zamanlar olan 15 ve 16 yüzyılları arasında yaşamış beş parmağında beş marifet  olan bir bilim adamından bahsedeceğim. Matrakçı Nasuh …

Matrakçı Nasuh 1480 de Saraybosna’da doğdu ve II.Bayezıd döneminde Enderun’da yetişti, sayısız mucitleriyle devrinin ışık saçan insanı oldu, İlk yapıtı 1517’de Yavuz Sultan Selim’e sunduğu “Aritmetiğin İlkesi” adlı aritmetik kitabı uzun süre medreselerde ders kitabı olarak okutuldu. Geometri ve matematik üzerine “Cemalül’l – Küttab” ve “Kemalü’l – Hisab” ile “Umdetü’l Hisab” adlı kitapları yazdı.

Tarih alanındaki ilk kitabı ise İslam tarihi olan “Taberi Tarihi”ni Türkçe’ye çevirmesiydi. Matrakçı Nasuh daha sonra Osmanlı tarihi ve ayrıntılı olarak bildiği II.Bayezid, Yavuz Sultan Selim dönemi, Kanuni Sultan Süleyman’ın saltanatının ilk 30 yılını (1520-50) kapsayan tarih kitapları yazdı.

Hem Minyatürcü, Hem Hattat …

Ona minyatür sanatçısı olarak ün kazandıran yapıt ise minyatürlerle süslenmiş bir tarih kitabıydı. Kanuni Sultan Süleyman’ın Bağdat Seferi’ni anlatan kitapta kent ve kasabaları, konaklama yerlerini betimleyen birçok minyatürü vardı. Vadi, tepe, ırmak, liman, kale, sur, köprü, cami, saray gibi yapılar en ayrıntılı biçimde verildi. Böylece kentlerin o dönemdeki görüntüleriyle ilgili çok önemli belgeler ortaya çıktı. Minyatürcülüğün yanı sıra usta bir hattattı. Yapıtları başta Topkapı Sarayı müzesi kütüphanesi ve Süleymaniye kütüphanesi olmak üzere çeşitli kitaplıklarda yer almaktadır.

Onun minyatür-harita karışımı kendine has bir üslubu vardır, eserlerinde yeryüzünün kuşbakışı görünümünü resmeder. Buna karşın şekilleri tepeden değil, sanki karşıdan görüyormuş gibi çizer. Bu resimlerde kuş ve tavşan gibi hayvanlar olsa da insanlar asla belirmez. Şehirlerdeki binalar tek tek seçilebilir.

Silahşör Nasuh …

Geometri ve matematik alanındaki çalışmaları neticesinde uzunluk ölçülerini gösteren cetveller hazırlamıştır. Ayrıca matrak oyununun yanı sıra silah kullanmada da çok başarılı olan Nasuh’a Kanuni Sultan Süleyman tarafından 1530’da silah üstadı sanı verildi. Çeşitli silahların kullanımıyla ilgili “Gazilere Armağan” adlı kitabı yazdı.