Köktürk Kağanlığının egemenliğine, Çin son vermiş ve Köktürkler,Çin egemenliği altına girmiş ve bağımsızlığını kaybetmiştir.
Bu bağımsızlık mücadelesinin en önemli örneği Kürşat İsyanı‘dır.
Kürşat, Çin sarayını basarak veliahtı kaçırmayı ve onu kendi ülkesine götürmeyi planlamıştı. Ancak havanın aniden fırtınaya dönüşmesi ve ırmağın taşıp önlerini kesmesi yüzünden bu girişim başarısız kaldı.
Ve elli yıllık bir esaretin ardından 680 yılında Aşina soyundan gelen Kutluk Kağan akıl hocası Bilge Tonyukuk ile birlikte Çin’e isyan etti.
Kutluk kısa zamanda Ötüken başkent olmak üzere kağanlığı örgütledi. Bu yüzden İl’i (devleti) derleyip toparlayan anlamına gelen İl Teriş unvanı verildi.
682 yılında ise II. Kök Türk (Kutluk) Devleti resmen kuruldu.
II.Kök Türk (Kutluk) Devleti’nin Özellikleri:
? II.Kök Türk Devleti, Kutluk Kağan tarafından merkezi Ötüken olmak üzere 682’de kurulmuştur.
? En parlak dönem Bilge Kağan ve Kültigin kardeşler döneminde yaşanmıştır. Bu dönemde devlet en geniş sınırlarına ulaşmıştır.
? Kutluk Devleti‘nin kuruluşunda Vezir Tonyukuk önemli bir rol oynar.Tonyukuk Çin esareti sırasında kavgalı olan Türk boylarını barıştırmış ve Kutluk Kağan önderliğinde Çin’e karşı isyan etmelerini sağlamıştır.
? Orhun Abideleri II.Kök Türk (Kutluk) devleti zamanında oluşturulmuştur.
? Bilge Kağan Budizm’in benimsenmesi önerisini sunar. Ancak Vezir Tonyukuk bu dinin Türklerin ulusal kimliklerini bozacağı endişesiyle bu öneriyi reddeder. Bu durum hükümdarların yetkilerinin denetlebildiğini göstermektedir.
? Bilge Kağan’dan sonra devletin başına geçen kağanların yetersiz olmaları zamanla devleti zaafa uğratmıştır.
? Kutluklar, Karluk,Basmil ve Uygur saldırıları sonucunda yıkılmıştır.
Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.
Görsel Kaynakları: https://onedio.com/haber/turklerin-ilk-bagimsizlik-mucadelesi-olarak-anilan-olay-kursad-ayaklanmasi-755646 https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Bilge_Tonyukuk_-_Orkhon_Inscriptions.jpeg Ortaöğretim Tarih 9 MEB ( ISBN 978-975-11-4962-6 ) |
Cevap Yok