Bu yazımızda düzenli ordunun kurulması konusunu işleyeceğiz.
Mondros Ateşkes Antlaşması‘ndan sonra yurdumuzun çeşitli bölgeleri İtilaf Devletleri tarafından işgale uğramıştır. Bu işgaller karşısında halk tarafından Kuvay-i Milliye adında silahlı direniş birlikleri kurulmuştur.
Kuvay-i Milliye Ayvalık, Bergama, Soma, Akhisar, Salihli, Nazilli ve Aydın’da Yunanlılara karşı başarılı mücadeleler vermiştir. Fakat her ne kadar bu halk güçleri düşmanı oyalamayı başarabilse de düşmanın deneyimli komutanlarının yönettiği düzenli ordunun karşısında kesin başarılar kazanması mümkün değildi.
Ayrıca Kuvay-i Milliye tarafından ihtiyaçların halk tarafından zorla karşılanmaya çalışılması da onlar hakkında olumsuz düşüncelere yol açıyordu. Bu olumsuzlar ise İstanbul Hükümeti’nin Kuvay-i Miliye’yi kötüleme çalışmaları yapmasına neden oluyordu.
Mustafa Kemal bu nedenle kurulan bu düzensiz halk gücünün organize edilmesini ve birlikte hareket etmesini istiyordu. Bu amaçla Sivas Kongresi’nde, Batı Anadolu Kuvay-ı Millîye Komutanlığı kurularak başına Ali Fuat Paşa atansa da alınan bu önlemlerden de istenilen sonuç elde edilemedi.
Sivas Kongresi sonrası Batı Anadolu Kuvay-ı Millîye Komutanlığı’na atanan Ali Fuat Paşa, 14 Ekim 1920’de Yunan kuvvetlerine karşı yapılan Gediz saldırısında başarısız olunca TBMM’de tartışmalar yaşanmaya başladı.
TBMM’de yaşanan müzakereler sonrasında Kuvay-i Milliye yerine düzenli bir orduya geçilmesine karar verildi. 9 Kasım 1920’de Batı Cephesi ikiye bölündü. Güney bölümü Refet Bey’in, Batı bölümü ise İsmet Bey’in komutasına verildi. Ali Fuat Paşa ise Moskova Büyükelçiliği’ne tayin edildi.
27 Aralı 1920’de ise Kuvay-i Seyyare’nin, kaldırılarak düzenli ordunun birliklerine katılması kararlaştırıldı.
Düzenli ordunun birliklerine katılmak istemeyen Çerkez Ethem ve kardeşleri ile Demirci Mehmet Efe isyan etti . Üzerlerine gönderilen düzenli ordu birlikleri tarafından isyan bastırıldı. Demirci Mehmet Efe teslim oldu. Çerkez Ethem ve kardeşleri ise o zamana kadar savaştıkları Yunan ordusuna sığındılar. Böylece düzenli ordunun kurulmasının önündeki en büyük engel ortadan kaldırılmış oldu.
Şimdi düzenli ordunun kurulmasının nedenlerini bir de maddeler halinde görelim.
Düzenli Ordunun Kurulmasının Nedenleri:
- Kuvay-i Milliye’nin ihtiyaçlarını halktan zorla toplaması nedeniyle halk ile Kuvay-i Milliye’nin karşı karşıya gelmesi,
- Yunan ilerleyişinin durdurulamaması,
- Kuvay-i Milliye’nin askeri disiplinden ve otoriteden yoksun olması,
- Kuvay-i Milliye’nin bölgesel olmaktan çıkamaması,
- Kuvay-i Milliye liderlerinin kişisel çıkarlar peşinde koşmaları,
TBMM, düzenli orduyu kurmak ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere birtakım adımlar atmıştır. Bunlar;
- Asker kaçaklarını cezalandırmak için “Firariler Kanunu”nu çıkarıldı.
- İstiklal Mahkemeleri devreye sokuldu.
- Askeri eğitim ve subay yetiştirme amacıyla “Ankara Subay Mektebi” açıldı.
- Seyyar jandarma birlikleri kuruldu.
- Yeni vergiler uygulamaya koyuldu.
- Avrupa’daki bazı insani kuruluşların gönderdiği parasal yardımlar kabul edildi.
- Hint ve Afgan Müslümanlarından gelen parasal yardımlar kabul edildi.
- Sovyet Rusya’dan askeri ve ekonomik yardım sağlandı.
- İtalya ve Fransa’dan, Anadolu’dan çekilirken, askeri malzeme alımı yapıldı.
Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.
Cevap Yok