Eyyûbîler, ünlü kumandan ve siyâset adamı Selâhaddîn Eyyûbî tarafından kurulan bir devlettir.
Hanedanın kurucusu olan Selâhaddîn Eyyûbî, Azerbaycan’da Erivan civarı ahâlisinden idi.
Babası Necmeddîn Eyyûbî, 1138 senesinde çok sayıda askeri ile birlikte Musul atabeği Zengi bin Aksungur’un hizmetine girdi. Bu durumun akabinde Necmeddîn Eyyûb’un kardeşi Şirkuh da, Zengî’nin oğlu Nûreddîn’in hizmetine girdi.
Şir-kuh, bu hizmette iken, 1169 senesinde Mısır’ın kontrolünü ele geçirdi ise de, çok geçmeden öldü ve yerine halefi olarak yeğeni Selâhaddîn geçti.
Böylece hanedanlığın gerçek kurucusu olarak ortaya çıkan Selâhaddîn Eyyûbî, 1171 senesinde Mısır’daki şiî Fatımî idaresini tamâmiyle ortadan kaldırdı.
1175 senesinde İsmail Zengî ve Böri Gâzi’nin kumanda ettiği orduyu Kurunhama’da bozguna uğratarak Eyyûbî Devleti’nin temelini attı.
Abbasî Halîfesi de, Selâhaddîn-i Eyyûbî’yi Suriye, Yemen, Filistin ve Kuzey Afrika’nın sultânı îlân etti.
Böylece bağımsızlığı tasdik edilen Selâhaddîn, kendi adına hutbe okuttu ve para bastırmaya başladı.
Selâhaddîn-i Eyyûbî ilk iş olarak Mısır’daki Fatımî idâresinin son izlerini de ortadan kaldırdı.
Hıttin Savaşı
“Kudüs işgal altındayken, ben nasıl gülebilirim ki?..”
Selâhaddîn-i Eyyûbî
Topladığı kuvvetlerle 1187 senesinde haçlıların karşısına çıkan Selâhaddîn-i Eyyûbî, Hıttîn’de parlak bir zafer kazandı.
Perişan bir vaziyete düşen haçlıların elindeki bütün kaleler, Kudüs dâhil Eyyûbîlerin eline geçti.
Seksen dokuz senedir Hristiyanların elinde bulunan Kudüs’ün de ele geçirildiği bu zaferle, bütün Müslümanların gönüllerinde taht kuran Selâhaddîn-i Eyyûbî, büyük bir üne kavuştu.
Selâhaddîn-i Eyyûbî 1193 senesinde vefat etti.
Yemen’den El-Cezire’ye kadar uzanan devleti, kendinin ölümü (1193)’nden sonra kardeşleri ve oğulları arasında bölüşülerek ayrı devletler hâlinde uzun veya kısa müddet devam etmiştir:
- Mısır kolu: 1252’ye kadar.
- Şam-Haleb kolu: 1260’a kadar.
- Humus kolu: 1262’ye kadar.
- Hama Kolu: 1348’e kadar.
- Elcezire (Meyâfârîkîn) kolu: 1245’e kadar.
- Baalbek kolu: 1270’e kadar.
- Kerek kolu: 1263’e kadar.
- Hısn-ı Keyfa (Hasankeyf) kolu: 1457’ye kadar.
- Güney Arabistan kolu: 1228’e kadar.
Eyyûbî Devleti son parlak devrini Sultan Kâmil ile yaşadı. Onun ölümüyle ülke parçlanmaya yüz tuttu.
Eyyûbî Devleti ile ilgili bu özetten sonra maddeler halinde bu devlet hakkında bilgilerimizi toparlayalım.
Eyyûbîler ‘in Özellikleri:
🔷 Devletin kurucusu ve en ünlü hükümdarı Selahaddin Eyyûbî ’dir.
🔷 Selahaddin Eyyûbî , 1187’de Hıttin Savaşı ile Haçlıları mağlup edip, Kudüs’ü geri almıştır.
🔷 Eyyûbîler ordularında Kıpçak bozkırlarından getirdikleri Türk gençlere yer vermişlerdir (Memlük – Kölemen).
🔷 Selahattin Eyyûbî , ölmeden önce devleti oğulları ve kardeşleri arasında paylaştırmıştır. Bu da taht kavgalarına neden olmuş ve taht mücadeleleri ile zayıflayan devlete ordudaki Türk Memlükler (Kölemenler) son vermiştir.
🔷 Ünlü Musevi hekim ve filozof İbn-i Meymun Eyyûbîlerde bilime hizmet etmiştir.
💯 Avrupalı şövalyeler arma sistemlerini Eyyûbîleri örnek alarak oluşturmuşlardır.
Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.
){kind=link}
Cevap Yok