Hicaz-Yemen Cephesi

Kanal Cephesi konusundan da hatırlanacağı üzere Mekke Emiri Şerif Hüseyin bağımsızlığını kazanma konsunda verilen destek üzerine Mac Mahon Planı ile Osmanlı’ya karşı ayaklanmıştı. İşte Osmanlı Devleti Hicaz-Yemen Cephesi’nde kutsal yerleri korumak için İngiliz ve Araplar’a karşı mücadele etmiştir.

İngilizler’in neden bu bölgelerde bulunduğunu daha önce yazmıştık fakat hatırlamakta fayda var. Aslında fazla bir şey yazmaya da gerek yok şunu yazmak yeterli olacaktır:

• Bölge petrollerini ele geçirmek.

Burada Araplar’ı Osmanlı’ya karşı kışkırtan isimlerin başında ise Thomes Edward Lawrence yani nam-ı diğer Arabistanlı Lawrence bulunmaktaydı. Lavrence bazı Arap kabilelerinin İngilizler’in yanında yer almasını sağlamıştı.

Medine Müdafaası:

Osmanlı Devleti Hicaz-Yemen Cephesi’nde bir yandan İngilizler’e karşı savaşırken bir yandan da onların kışkırttığı Araplar’a karşı mücadele veriyordu. Bağımsızlığını ilan eden Şerif Hüseyin ise Hicaz’ı büyük oranda ele geçirmişti.

Artık Osmanlı’nın yapması gereken şey Medine’yi korumaktı. Bu görev ise Medine direnişinin sembol ismi olacak olan Fahrettin Paşa‘nındı.

Bu sırada Osmanlı Devleti, Şerif Hüseyin ayaklanmasını önlemek için Arap kabilelerine para, altın ve iaşe yardımı yaparken, bir yandan da malzeme ve yiyecek sıkıntısı içindeki Medine kuvvetlerinin tahliyesi için Hicaz Demiryolu’nu açık tutmaya çalışmaktaydı. Fakat Şerif Hüseyin ve oğulları ise aynı dönemde Lawrence yardımıyla Arap kabilelerini örgütlemiş, Medine’nin Şam ile demiryolu bağlantısını kesmeye çalışmışlardı. 

Çölün ortasında yiyecek, hastalık gibi pek çok sıkıntılarla birlikte,
Fahrettin Paşa’nın Medine Müdafaası uzun süre devam etmiştir.

Medine’yi, Yemen’i I. Dünya Savaşı sonuna kadar savunan Fahrettin Paşa (7. Kolordu) Mondros Mütarekesi’nden bir müddet sonra, 23 Ocak 1919’da İngilizler tarafından esir alınarak Mısır’da bulunan Sidi Beşir Kampı‘na götürülmüş ve burada işkenceye tabi tutulmuştur. 1921 yılında TBMM bu olay nedeniyle İngiltere’yi kınamıştır.

Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.