İslamiyet Öncesi Türklerde Ekonomik Hayat

Uygurlara gelinceye kadar göçebe hayat nedeniyle hayvancılık ve hayvan ürünleri ekonomik etkinliklerin ve ticaretin temelini oluşturuyordu .

Uygurlara kadar genelde göçebe hayat biçimi benimsenmişse de Hunlar döneminde tarımla uğraşıldığına kanıt olarak sulama kanalları, saban ve orak gibi buluntulara rastlanmıştır. ( “Tötö Kanalı”; Hunların açtığı ve Göktürkler tarafından kullanılan sulama kanalıdır.)

At, koyun ve sığır besleyen Türkler komşu ülkelere hayvansal ürünler satarak ekonomik kazanç sağlamışlardır.

Demircilik konusunda da ilerleyen Türkler özellikle yaptıkları at koşum takımlarını ve silahları komşu ülkelere satmışlardır.

Çin’den başlayıp Avrupa’ya kadar ulaşan “İpek Yolu” da Türkler için önemli bir gelir kaynağı olmuştur. Türk – Çin sınırındaki kasabalar iki toplum arasında ortak pazar yeri olarak kullanılmıştır.

Asya Hunları, Göktürkler ve Uygurlar Çin ile; Avrupa Hunları Bizans ve Sasaniler’le ticari ilişkiler kurmuşlar ve ticaret antlaşmaları imzalamışlardır.

İslamiyet öncesi Türklerde ekonomik hayat ile ilgili diğer bilgiler ve kavramlara geçecek olursak:

🔷 Ekonomik yaşama bağlı olarak çeşitli kültürel etkinlikler düzenlenmiştir. Bunlar; Nevruz, Örüs – Sara ve Bahar bayramlarıdır.

🔷 Hayvancılığa bağlı olarak dokumacılıkta gelişmiştir. Dünyanın en eski halısı Altaylarda Pazırık Kurganı’nda ortaya çıkarılmıştır.

🔷 İslam öncesinde parayı ticarette bir değişim aracı olarak kullanan ilk Türk devleti Köktürkler’dir.

🔷 Türk tarihinde kendi adına para bastıran ilk hükümdar Türgiş hükümdarı Baga Tarkan’dır.

🔷 Kullanılan para birimleri ve cinsleri şunlardır;

🔷 Savaşlarda elde edilen ganimetler ve devletlerden alınan vergiler de önemli gelir kaynakları arasındaydı.

🔷 Türklerde verginin temelini göçebe yaşamdan dolayı hayvan vergisi oluşturmuştur. Uygurlarla birlikte toprak ve mesken vergisi de eklenmiştir .

🔷 Ayrıca Hazar ve Bulgar ülkelerinden başlayıp, Ural, Sibirya ve Altaylar üzerinden Çin’e giden yola “Kürk Yolu” deniliyordu. Türkler bu yolun üzerinde de olduklarından samur, kunduz, başak gibi av hayvanlarının kürklerinin ticaretini yapıyorlardı.

Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.