Tarih Dersleri

XVIII. Yüzyılda Avrupa

Bu yazımızda Osmanlı Devleti’nin gerilemeye başladığı yüzyıl olan 18.yüzyıl’da Avrupa devletlerinin durumunu inceleyeceğiz. Fakat Avrupa devletlerinin durumunu görmeden önce 18.yüzyılın daha doğrusu Osmanlı Gerileme Dönemi’nin genel özelliklerine değinmek istiyorum.

18. Yüzyıl (Gerileme Dönemi) Genel Özellikleri:

Osmanlı Devleti hatırlanacağı üzere 18.yüzyıla Karlofça Antlaşması ile büyük topraklar kaybederek girmişti. Bu nedenle Osmanlı’nın bu yüzyıldaki siyaseti Karlofça ve İstanbul Antlaşmaları ile kaybettiği toprakları tekrar almaya çalışmak üzerine kurulmuştur. Fakat işler bu dönemde ne yazık ki beklendiği gibi gitmemiş hatta yeni topraklar da elden çıkmıştır.

Bu dönemde Doğu’da İran, Avrupa ‘da ise Venedik, Avusturya ve Rusya ile mücadele içerisine girilmiştir. 17. yüzyılda en çok savaşılan Avrupa devleti Avusturya iken, bu dönemde en çok savaş yapılan devlet Rusya olmuştur.

Bu yüzyılın sonuna doğru en çok dostane ilişkiler kurulan Avrupa devleti Fransa olmuş, fakat 1798’de Fransa’nın Mısır’ı işgali nedeniyle bu devletle de savaş yapılmıştır.

Daha önce Avrupa ‘da meydana gelen bilim ve teknik alanındaki gelişmelere önem vermeyen Osmanlı Devleti, bu yüzyılda Avrupa örnek alınarak ıslahatlar yapmış ve Avrupa ‘nın üstünlüğünü (teknik ve askeri) kabul etmiştir. Bu üstünlük 18.yüzyıl sonlarında meydana gelen Sanayi İnkılabı ile iyice pekişmiş ve Osmanlı artık büyük devlet statüsünden çıkmıştır.

Genel hatlarıyla 18. yüzyıl hakkında bilgiler verdikten sonra bu yüzyılda Avrupa devletlerinde neler yaşandığına yüzeysel olarak yer verelim.

18. Yüzyılda Avrupa:

Avrupa devletlerinin politikası “Makyavelizm” üzerine kurulmuştur. Makyavelizm ne mi? Hani futbolcular bazen gole giden rakibine çelme takıp yere düşürür ve hakem faul verir, işte Makyavelizm‘e göre bu hareket faul değil aksine yapılması gereken bir harekettir. Yani Makyvelizm Amaca ulaşmak için yapılan her şey mübahtır.” der. Avrupa devletleri de amacına ulaşmak için her türlü yola başvurmuştur. Sömürgecilik, soykırım, toprakları paylaştırma projeleri, eski imparatorlukları canlandırma düşüncesi artık aklınıza ne geliyorsa. Tabi günümüzde de durum pek farklı olmasa gerek.

? Osmanlı Devleti, XVIII. yüzyıldan I. Dünya Savaşı’na kadarki dönemde Avrupa’nın büyük devletlerini “Düvel-i Muazzama” olarak adlandırmıştır. Bu devletler ise; İngiltere, Rusya, Prusya, Avusturya ve Fransa’dır.

Fransa :

  • 1756-1763 yılları arasında Fransa, 7 Yıl Savaşları’nda İngiltere (Büyük Britanya) ve Rusya’ya mağlup olmuştur.
  • Savaş sonrasında Paris Antlaşması ile, Büyük Britanya dünya çapında deniz üstünlüğünü ve sömürgeciliğini pekiştirmiş, Fransa ise hem ekonomik bakımdan, hem de politik bakımdan güç kaybetmiştir. İngiltere sömürgecilik yarışında üstünlüğünü sağlamlaştırırken, Fransa ise sömürgelerini İngiltere’ye kaptırmış ve bu durum Fransız Devrimi’ne zemin hazırlamıştır.
  • Özellikle ekonomik nedenlerden dolayı 1789 yılında Fransız İhtilali başlamıştır.
  • Fransa, Osmanlı Devleti’ne ait olan Mısır‘a saldırmıştır.
fransiz ihtilali halka yol gosteren ozgurluk tablosu detay7
fransız i̇htilali’ni anlatan tablodan bir detay

Avusturya :

  • Bu yüzyılda Avusturya en çok Rusya ile işbirliği yapmıştır.
  • Avusturya’nın amacı, Balkanlar’a egemen olmak ve Ege Denizi’ne ulaşmaktır.

Rusya:

Bu dönemde Rus Çarı olan Çar I. Petro bazı hedefler belirlemişti.

Çarl I. Petro’nun hedefleri:

  • Kırım’ı alarak Karadeniz’e inmek.
  • Karadeniz’e ulaştıktan sonra boğazları alarak sıcak denizler olarak nitelendirilen Akdeniz’ inmek.
  • Orta Asya ve Kafkaslar’a kadar yayılmak.
  • Slav devletlerini bir araya getirme fikri olan Panslavizm politikasını uygulamak.

Dakya Projesi:

Rusya ve Avusturya arasında Osmanlı topraklarını paylaşmak üzere planlanan bu projeye göre;

  • Dinyester ve Tuna nehirleri arasında bulunan Eflak, Boğdan ve Besarabya’da “Dakya” adı verilen ortak bir devlet kurulacak.
  • Dakya Krallığı’nın başına ise Rus Çariçesi II.Katerina‘nın sevgilisi Prens Gregory geçirilecek.

Grek Projesi:

Yine Rusya ve Avusturya arasında Osmanlı toprakları üzerinden planlanan bu gizli projeye göre;

  • Osmanlı topraklarının bir bölümü Avusturya’ya verilecek.
  • İstanbul merkezli bir Rus Devleti kurularak Bizans İmparatorluğu canladırılacak ve bu devletin başına II.Katerina’nın torunu getirilecek.

Bu proje Rus Prensi Potemkin tarafından “Doğu Sisteminin En Büyük Planı” olarak adlandırılmıştır.

katerina
çariçe ii. katerina

Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.


Görsel Kaynakları:
https://www.wikiwand.com/tr/Fransız_Devrimi
https://www.arthipo.com/artblog/unlu-klasik-tablolar/fransiz-ihtilalini-anlatan-tablo.html
http://tarihhocan.blogspot.com/2016/02/iii_18.html

Cevap Yok

casino siteleri mobil casino siteleri en iyi casino siteleri yeni casino siteleri evden eve nakliyat

Abonelerimiz Arasına Katıl

Sitemize abone olarak en son ders ve yazılardan haberdar olabilirsiniz.

Abone Olduğunuz İçin Teşekkürler...

Bir şeyler ters gitti :(