Tarih Dersleri

Harzemşahlar ( 1097-1231)

Harzemşahlar , Büyük Selçuklular‘ın Harezm valisi olan Anuştigin tarafından 1097’de kurulmuştur.

Büyük Selçuklu Devletinin yıkılmasıyla Selçuklu topraklarının büyük bir kısmını ele geçirerek imparatorluk haline geldiler.

Kutbüddin Hârizmşah zamanında Harezm, büyük bir ilerleme gösterdi.

Kutbüddin Hârizmşah ‘ın ölümü üzerine Sultan Sencer bir menşurla oğlu Atsız’ı Hârizmşah tayin etti.

Atsız (1128-1156) ilk zamanlarında Sencer’e sadâkatle hizmet etti ve onun seferlerine katıldı. Fakat bir yandan da politik nüfuzunu Seyhun’un ilerisine yaymaktan geri kalmadı.

Sencer, Atsız’ın genişleme siyasetinden ve ele geçirdiği yerlerde Müslümanların kanını dökmesinden rahatsız oldu ve onu cezalandırmak istedi.

Bunun üzerine Atsız istiklâlini ilân etti; Sencer de Belh’ten Hârizm’e yürüdü ve önemli bir kısmı Müslüman olmayan Türkler’den meydana gelen Atsız’ın ordusunu ağır bir yenilgiye uğrattı (1138).

Harzemşahlar, 1194’te Rey civarındaki savaşta II. Tuğrul’u yenerek Irak Selçukluları’na son verip İran ve Irâk-ı Acem’de hâkimiyeti ele geçirdi.

Böylece Hârizmşahlar, Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun siyasî vârisi olma yolunda önemli bir mesafe katetmiş oldular.   

Harzemşahlar ilerleyen yıllarda, Siriderya boylarından Irâk-ı Arab’a kadar uzanan çok geniş bir sahada hâkimiyet kurdular.

Otrar Faciası (1219)

450 kişilik bir Moğol kervanının Otrar’da öldürülmesi üzerine Cengiz Han suçluların teslimini ve malların tazminini istedi; Harzemşah sultanı Alâeddin bu teklifi reddettiği gibi gönderilen elçileri de öldürttü (1218).

Bunun üzerine Moğol orduları 1219 yılının sonlarına doğru Harzemşahlar’ın topraklarına girdi.

Mâverâünnehir’in müstahkem mevkileri birer birer düşerken karşı koyan yerler korkunç katliamlara mâruz bırakıldı;

Otrar, Sığnak, Hucend gibi Buhara ve Semerkant da Moğollar’ın eline geçti.

Mâverâünnehir’in en kuvvetli savunma merkezi olan Semerkant’ın zaptından sonra Cengiz, ordusunu kollara ayırarak bunları imparatorluğa tâbi vilâyetlerin zaptı ile görevlendirdi (1220).

Otrar faciası, Harzemşahlar’ı beklenmedik biçimde ve çok kısa sürede inkıraza sürüklemekle kalmamış, yüz binlerce müslümanın ölümüne, şehirlerin yakılıp yıkılmasına da sebep olmuştur.

otrar
Otrar’dan günümüze kalanlar.

Yassıçemen Savaşı (1230)

Abbâsî Halifesi Nâsır-Lidînillâh, Gürcüler ve İsmâilîler’le mücadele eden Celâleddin Hârizmşah, daha sonra Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alâeddin Keykubad ile de bozuştu ve 1230’da meydana gelen Yassıçimen Savaşı’nı kaybedip sığındığı Âmid’in bir dağ köyünde öldürüldü .

Böylece Türk-İslâm tarihinde önemli rol oynayan Harzemşahlar hânedanı yıkılmış oldu.

Derleme: https://islamansiklopedisi.org.tr/harizmsahlar

1231 yılında ise Harzemşahlar Moğollar tarafından tarih sahnesinden silindi.

Harzemşahlar devleti hakkındaki bilgilerimizi özetleyecek olursak;

Harzemşahlar’ın Özellikleri:

? Kendilerini Büyük Selçuklu Devleti’nin devamı olarak görmüşlerdir.

? Cengiz Han, Harzemşahlar’a Otrar Faciası‘nı yaşatmıştır.

? Celaleddin Harzemşah Dönemi’nde Anadolu’ya girerek Ahlat’ı işgal edince Anadolu Selçuklu Devleti ile 1230’da Yassı Çemen Savaşı’nda karşılaşmışlar ve yenilmişlerdir.

? Bu savaş sonucunda çöküş dönemine giren Harzemşahlar, Celaleddin Harzemşahın ölümü üzerine 1231’de Moğollar tarafından yıkılmışlardır.


Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.


Görsel Kaynakları:
https://www.youtube.com/watch?v=TvhKm7UoERo
https://www.gzt.com/amphtml/mecra/mogollara-karsi-celaleddin-harizmsah-3514125
Savaşın Efsaneleri 7. Bölüm | Celalettin Harzemşah

Cevap Yok

casino siteleri mobil casino siteleri en iyi casino siteleri yeni casino siteleri evden eve nakliyat

Abonelerimiz Arasına Katıl

Sitemize abone olarak en son ders ve yazılardan haberdar olabilirsiniz.

Abone Olduğunuz İçin Teşekkürler...

Bir şeyler ters gitti :(