İslamiyet Öncesi Türklerde Ordu

İslâmiyet öncesi Türk devletlerinin savaşçı karakteri bilim alemince kabul edilen bir gerçektir.

Bu durumun en önemli sonucu ise Türklerin gerek İslam’dan önce ve gerekse İslam’dan sonra uzun yıllar bulundukları bölgelerde kurdukları devletler olmuştur.

Bozkır kültürü ve savaş usulleri sayesinde ortaçağ boyunca adından çokça bahsettiren Türklerin ilk düzenli askeri teşkilatlanması, Asya Hun İmparatorluğu’nun ilk büyük hükümdarı Mete döneminde olmuştur.

Onun kurmuş ve geliştirmiş olduğu onlu sistem ve savaş stratejileri, Hunlardan sonra gelen Türk devletlerini etkilediği gibi Türk olmayan farklı unsurları da etkilemiş ve askeri teşkilatlanmaların temelini oluşturmuştur.

Şimdi bu savaşçı milletin ordusunun özelliklerini inceleyelim:

🔷 İslamiyet öncesi Türk devletlerinde “ordu-millet” geleneği vardır. Askerlik özel bir meslek sayılmaz ve paralı askerler bulunmazdı. Hayat tarzları o zamanın şartlarında Türklerin asker bir millet olmasını sağlamıştır. Savaş zamanında kadın-erkek eli silah tutan herkes asker kabul edilirdi.

🔷 Türk ordu geleneğinde ücretli askerlik yoktur. (Hazarlar, Peçenekler, Uzlar, Kıpçaklar hariç)

🔷 Mete Han‘ın tahta çıktığı tarih olan MÖ 209 yılı Türk Kara Kuvvetleri Komutanlı‘ğını kuruluş yılıdır.

🔷 Savaş öncesi düşmanın durumunun öğrenilmesi amacıyla gönderilen keşif birliğine “Yelme” adı verilir.

🔷 Türk ordu teşkilatının temeli olan “Onlu Sistem” Asya Hun Hükümdarı Mete Han tarafından kurulmuştur.

🔷 Türk ordusu atlı birliklerden oluşur ve silah olarak genelde ok ve yay kullanılırdı.

🔷 Askerlerin giydiği ve genellikle hayvan postundan yapılan başlığa “tolga” veya “börk” adı verilir.

🔷 Hudut bölgelerinde ya da önemli mevzilerde,surlar üzerinde veya sur içinde yer alan gözetleme kulelerine “karguy” denir.

🔷 Ordu komutanına “Tarkan” adı verilir. Ayrıca Türklerde Kağan muhafızlarına “Böri” denir. Oğuzlarda ise ordu komutanlarına “Subaşı” denir.

🔷 Türkler dünyayı en çok askerlik alanında etkilemiştir.Dünyaya askeri alanda bazı etkilerimiz şunlardır.

• Et konservesi yapımı
• Ceket,pantolon ve çizme giyilmesi
• Üzengi yapımı
• Savaş taktikleri

Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.