Bu yazımızda sizlerle Türk-İslam devletlerinde sosyal hayatın özellikleri ve sosyal hayat ile ilgili kavramlar üzerinde duracağız.
Talas Savaşından sonra Türklerde toplum arasında yayılmaya başlayan İslam dini Türk kültürünü etkilemeye başladı.
Gazneliler ve Büyük Selçuklu Devleti farklı etnik toplulukların bulunduğu bölgede kurulup genişlediğinden bütün siyasi, iktisadi ve dini faaliyetlerini bu toplumların özelliklerini dikkate alarak yerine getirmişti.
Büyük Selçuklu Devleti’nin sınırlarının genişlemesi Arap, Fars, Ermeni, Süryani ve Rumlarla etkileşim yaşanmasını sağlamıştır.
Aynı zamanda Türk ve yerli müslüman halkın istek ve ihtiyaçlarını göz önünde bulunduran Büyük Selçuklu Devleti toplumlar arası kaynaşmayı gerçekleştirerek Türk-İslam toplumunu meydana getirmeyi başarmıştı.
Sosyal Hayat ve Özellikleri:
🔷 Türk İslam devletlerinde toplumsal alanda herhangi bir sınıf ayrımı yoktur ve bütün halka karşı hoşgörülü bir siyaset izlenmiştir.
🔷 Müslümanlar kadar gayrimüslimler de devletin en üst memurluklarına kadar çıkabiliyorlardı.
🔷 Selçuklular zamanında toplum; yönetenler (hanedan üyeleri) ve yönetilenler (halk) olmak üzere iki bölümden oluşmaktaydı.
🔷 Hanedan üyeleri, asker, vali ve din adamları yönetici sınıfı oluşturmaktaydı.
🔷 İlk Müslüman Türk Devletlerinde idareciler genelde Türk’tü. Halk ise farklı ırk ve boylardan meydana gelmekteydi.
🔷 Türk-islam toplumunda genellikle tek eşlilik hakimdi.
🔷 Türk-İslam toplumlarında halk yaşayış şekillerine göre; göçebeler köylüler ve şehirliler olmak üzere üç grupta toplanmaktaydı.
Sosyal Hayata Ait Bazı Kavramlar:
İmarethane | Aşevi |
Tabhane | Misafirhane |
Debbahhane | Deri işleri yapılan yer |
Kapan | Tek bir cins malın satıldığı yerdir. |
Bedesten | Kapalı çarşıdır. Her türlü ticari mal satılır. |
Sebil | Çeşme |
Tutmaç | 11.yy da Türklerin Milli Yemeğinin adıdır.(Genellikle Ramazanın ilk günü yapılır) |
Kümbet | Anıt mezar. Siyasiler veya siyasilerin eşleri yatar. |
Türbe | Dini şahsiyetlerin mezarı. |
Külliye | Toplu yapılar (İçinde; İmarethane, Kütüphane, Hamam, Medrese ve Ortasında Caminin bulunduğu yapı) |
Arasta | Çarşı |
Bargah | Saray |
Tekke | Din öğretilen kurumlardır. |
Zaviye | Tekkelerin küçüğüdür. |
Darüşşifa Darülafiye Darüşşıhha Maristan Bimaristan | Hastane ( Bimaristan, Karahanlılar’da akıl hastanesidir.) |
Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.
Cevap Yok