Tarih ve Zaman

Zamanın Taksimi | Türklerin Kullandıkları Takvimler

Zamanın Taksimi başlıklı yazımızda, Tarihin Dönemlendirilmesi, Takvim Sistemleri ve Türklerin Kullandıkları Takvimler konularına değineceğiz.

Tarihin Dönemlendirilmesi:

Zamanı anlamlandırma konusu insanoğlunun karşılaştığı temel sorunlardan biri olmuştur. Bu nedenle insanlar geçmişten yaşananları bir sıraya koymak için zamanı çağ, yüzyıl (asır), devir ve milat gibi bölümlere ayırmışlardır.

Yazının keşfi sayesinde insanoğlu tarihin kaydını tutmaya başlamıştır. Yani yazının keşfi bu noktada bir dönüm noktası olmuştur. Böylece yazıdan önceki zamanlar tarih öncesi dönemler olarak adlandırılırken, yazıdan sonraki zamanlar ise tarihî dönemler olarak adlandırılmıştır. Ayrıca tarihçiler tarihi olayların daha rahat araştırılması ve öğrenilmesi nedeniyle tarihi belirli dönemlere (çağlara) ayırmışlardır.

Takvim Sistemleri:

Zaman insanlar tarafından sistemli bir hale getirilmek için gün, hafta, ay, yıl gibi periyotlara ayrılmıştır. Bu sistem çerçevesinde ise yaklaşık 6000 yıldan beri takvimler kullanılmıştır. Topluluklar bu takvimleri ise ay veya güneş yılını esas alarak oluşturmuştur.

Her toplum kendisi için önemli bir olayı takvimlerinin başlangıcı olarak kabul etmiştir. Örneğin; İbraniler MÖ 3761 Yaradılış (Tekvin) yılını, Yunanlılar ilk olimpiyat oyunlarının yapıldığı MÖ 776 yılını, Romalılar, MÖ 753 Roma şehrinin kuruluşunu, Müslümanlar ise 622 yılında Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye hicretini takvimlerinin başlangıcı olarak kabul etmişlerdir.

? Tarihte bilinen ilk takvim sistemini yaklaşık altı bin yıl önce Sümerler ve Mısırlılar oluşturmuştur.

Türklerin Tarih Boyunca Kullandıkları Takvimler:

Türkler tarihsel süreç içerisinde yaşadıkları coğrafyaya göre ekonomik, dini ve kültürel etkileşimlerle birçok takvim ortaya koymuşlardır.

Türklerin Tarih Boyunca Kullandıkları Takvimler şunlardır:

  • On İki Hayvanlı Türk Takvimi
  • Hicrî Takvim
  • Celâli Takvimi
  • Rûmî Takvim
  • Miladi Takvim
On İki Hayvanlı Türk Takvimi:
  • Türklerin kullandığı ilk takvimdir.
  • Güneş yılı esasına göre düzenlenmiştir.
  • Kök Türkler ve Uygurlar tarafından kullanılmıştır.
  • Türklerden başka Çinliler ve Tibetliler de kullanmıştır.
  • 21 Mart Bahar Bayramı (Nevruz) yılbaşı olarak kabul edilmiştir.
  • Takvim on iki yılda bir devir yapar.
  • Yıllar, hayvan adları ile gösterilir. Bu hayvanlar; sıçgan (sıçan), ud (öküz), bars (pars), tavışgan (tavşan), lu (ejder), yılan, yund (kısrak), kon (koyun), biçin (maymun), takıgu (tavuk), it (köpek) ve tonguz (domuz)’dur.
on i̇ki hayvanlı türk takvimi
On İki Hayvanlı Türk Takvimi
Hicrî (Kamerî, Ay) Takvim:
  • Türklerin İslamiyet’i kabul ettikten sonra kullanmaya başladığı takvimdir.
  • Hz. Muhammed’in (S.A.V.) hicret ettiği yıl olan 622 yılı başlangıç kabul edilmiştir.
  • Hz. Ömer Dönemi’nde oluşturulmuştur.
  • Ay yılı esas alınmıştır.
  • Bu takvime göre bir yıl 354 gün 8 saat 48 dakikadır. Buna göre bir ay yılı, bir güneş yılından yaklaşık 11 gün eksiktir.

? İslam dünyası günümüzde dinî günleri hicrî takvime göre belirlemektedir.

Celâli Takvimi:
  • Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Celaleddin Melikşah Dönemi’nde Güneş yılı esaslı olarak Ömer
    Hayyam
    başkanlığında kurulan bir astronomi heyeti tarafından hazırlanmıştır.
  • Başlangıç olarak 1079 yılı kabul edilmiştir.
  • Bu takvimde bir yıl 359 gün 6 saattir.
  • Yılbaşı 12 Mart olarak kabul edilmiştir.
  • Celali Takvimi ayrıca Hindistan’da kurulmuş Türk devleti olan Babürler tarafından da kullanılmıştır.
Rûmî Takvim:
  • Osmanlı Devleti’nde mali işlerin düzenlenmesi amacıyla kullanılmıştır. (1839 yılından itibaren)
  • Güneş yılı esaslı olan bu takvimde bir yıl 365 gün 6 saattir.
  • 1839 yılından itibaren Mart ayı, mali yılbaşı olarak kabul edilmiştir.
  • Takvimin başlangıç yılı 622’dir ve Miladi takvimle arasında 584 yıllık fark vardır.
Miladi Takvim:
  • Günümüzde en yaygın kullanılan takvimdir.
  • Güneş yılı esasına göre düzenlenmiştir ve bir yıl 365 gün 6 saattir.
  • Başlangıç olarak Hz. İsa’nın doğumundan bir hafta sonrası yani 1 Ocak belirlenmiştir.
  • Kökeni Mısırlılara dayansa da takvimi Romalılar geliştirmiştir. Papa XIII. Gregorious son şeklini vermiştir. Bu nedenle “Gregoryen Takvimi” de denilmiştir.
  • Miladi Takvim ülkemizde ise 1 Ocak 1926’dan itibaren kullanılmaya başlanmıştır.
  • Miladi takvimde Hz. İsa’nın doğumu sıfır (0) kabul edilmiştir. Bundan öncesine Milattan Önce (MÖ), Hz. İsa’nın doğumundan sonrasına ise Milattan Sonra (MS) denilmiştir.
yüzyıl hesaplaması
Yüzyıl Hesaplaması

Bu bilgiler MEB ve Akademik kaynaklar referans kullanılarak hazırlanmıştır.


Görsellerin Kaynağı:
https://pixabay.com/tr/photos/saat-izle-zaman-takım-dakika-4920230/
https://tr.wikipedia.org/wiki/Dosya:Turktakvim1.jpg

MEB Tarih 9 Syf. 23

casino siteleri mobil casino siteleri en iyi casino siteleri yeni casino siteleri evden eve nakliyat
Kapat
Full Screen Image

Abonelerimiz Arasına Katıl

Sitemize abone olarak en son ders ve yazılardan haberdar olabilirsiniz.

Abone Olduğunuz İçin Teşekkürler...

Bir şeyler ters gitti :(